به زشتى یاد کردن مردمان پشت سر آنان ، سلاحى است براى مرد ناتوان . [نهج البلاغه]
عرشیات
شرح وتفسیرمثنوی دفتردوم(301)
پنج شنبه 94 خرداد 14 , ساعت 6:9 عصر  

قصّه منافقان و مسجد ضِرار ساختن ایشان(ادامه)


 ( 2850)ای دریغا کآن سخن از دل بدی

 

تا مراد آن نفر حاصل شدی

( 2851)لطف کاید بی دل و جان در زبان

 

همچو سبزهْ تون بود ای دوستان

( 2852)هم ز دورش بنگر و اندر گذر

 

خوردن و بو را نشاید ای پسر

( 2853)سوی لطف بی وفایان هین مرو

 

کان پل ویران بود نیکو شنو

( 2854)گر قدم را جاهلی بر وی زند

 

بشکند پل وآن قدم را بشکند

( 2855)هر کجا لشکر شکسته می‌شود

 

از دو سه سست مخنث می‌بود

( 2856)در صف آید با سلاح او مردوار

 

دل برو بنهند کاینک یار غار

( 2857)رو بگرداند چو بیند زخم را

 

رفتن او بشکند پشتتو را

( 2858)این درازست و فراوان می‌شود

 

وآن‌چه مقصودست پنهان می‌شود

 نفر: یعنی آن گروه، جمع.

لطف بی‌دل و جان: یعنی محبت ظاهری و ناخالص.

تُون: گلخن.

سبزه تون: گل و گیاهی است که در فضای دود آتش‌خانهْ حمام قرار گیرد یا بروید که به ظاهر، مطلوب و خوش‌بو هم نیست ، و این تعبیر برگرفته است از حدیث شریف مروى از رسول خدا (ص): «إیَّاکُم وَ خَضراءَ الدِّمَنِ قِیلَ یا رَسُولَ اللَّهِ وَ ما خَضراءُ الدِّمَنِ؟ قال: المَرأَةُ الحَسناءُ فِى مَنبِتِ السّوءِ: بپرهیزید از سبزه که بر خاکروبه‏هاست. گفتند: اى رسول خدا سبزه خاکروبه چیست؟ فرمود: زن زیبا که از رستنگاه (خاندان) بد بود.»[1]

مخنث: یعنی نامرد.

دل بر کسى نهادن: بر وى اعتماد کردن، دل خوش شدن.

یار غار: کنایه از دوست موافق، برگرفته از آیه 40 سوره توبه.

 ( 2850) اى کاش این سخنان از دل بود تا مراد آنها حاصل مى‏شد. ( 2851) سخنى که از دل و جان بر نخاسته از زبان جارى شود مثل سبزه سرگین و زباله‏دان است‏. ( 2852) باید از دور نگاه کرد و گذشت بکار بوئیدن و خوردن نمى‏آید. ( 2853) بلطف بى‏وفایان گذر نکن که پل ویرانه است‏. ( 2854) اگر جاهلى بر آن قدم گذاشت پل خراب شده آن قدم را مى‏شکند. ( 2855) بدان هر لشکرى که شکست مى‏خورد باعثش دو سه نفر سست عنصر مخنث بوده‏. ( 2856) او مردوار با اسلحه در صف جنگ حاضر مى‏شود تو و سایرین هم دل بر او مى‏نهید که یار و مددکار ما است‏. ( 2857) وقتى که زخم و خون دید روى از دشمن بر مى‏گرداند و رفتن او پشت تو را مى‏شکند. ( 2858) این قبیل اتفاقات فراوان است که اشخاص مقصود اصلى خود را پنهان مى‏دارند.



[1] - (من لا یحضره الفقیه، ج 3، ص 248)

 


نوشته شده توسط محمدرضا افضلی | نظرات دیگران [ نظر] 
درباره وبلاگ

عرشیات

محمدرضا افضلی
تحصیل کرده درحوزه معارف، پژوهشگر ونویسنده کتاب معارف مثنوی، سروش آسمانی در4جلد(شرح موضوعی مثنوی)، درمحضر مولانادر6جلد(شرح کامل مثنوی معنوی)، شرح لبّ اللباب مثنوی در2جلد،دانشنامه عزالی در4جلد ....
اوقات شرعی
فهرست اصلی
بازدید امروز: 8 بازدید
بازدید دیروز: 611 بازدید
بازدید کل: 1402246 بازدید

شناسنامه
صفحه نخست
پست الکترونیک
پارسی بلاگ
فهرست موضوعی یادداشت ها
دین . عرفان . مثنوی .
نوشته های پیشین

اردیبهشت 92
خرداد 92
تیر 92
مرداد 92
شهریور 92
مهر 92
آبان 92
آذر 92
دی 92
بهمن 92
اسفند 92
فروردین 93
اردیبهشت 93
خرداد 93
تیر 93
مرداد 93
شهریور 93
مهر 93
آبان 93
آذر 93
دی 93
بهمن 93
اسفند 93
فروردین 94
اردیبهشت 94
خرداد 94
تیر 94
مرداد 94
شهریور 94
مهر 94
آبان 94
آذر 94
دی 94
بهمن 94
اسفند 94
فروردین 95
اردیبهشت 95
خرداد 95
تیر 95
مرداد 95
شهریور 95
لوگوی وبلاگ من

عرشیات
لینک دوستان من

معماری نوین
اشتراک در خبرنامه

 
لیست کل یادداشت های این وبلاگ

شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(222)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(221)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(220)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(219)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(218)
[عناوین آرشیوشده]