[ و فرمود : ] مرگ نزدیک است و همصحبتى دنیا اندک . [نهج البلاغه]
عرشیات
شرح وتفسیرمثنوی دفتردوم(392)
پنج شنبه 94 آبان 21 , ساعت 9:3 صبح  

انسانها جلوه‏های یک وجود واحدند


( 3757)از نزاع ترک و رومی و عرب

 

حل نشد اشکال انگور و عنب

( 3758)تا سلیمان لسین معنوی

 

درنیاید برنخیزد این دوی

( 3759)جمله مرغان منازع بازوار

 

بشنوید این طبل باز شهریار

( 3760)ز اختلاف خویش سوی اتحاد

 

هین ز هر جانب روان گردید شاد

( 3761)حیث ما کنتم فولوا وجهکم

 

نحوه هذا الذی لم‌ینهکم

( 3762)کورمرغانیم و بس ناساختیم

 

کان سلیمان را دمی نشناختیم

( 3763)همچو جغدان دشمن بازان شدیم

 

لاجرم وا ماندهْ ویران شدیم

( 3764)می‌کنیم از غایت جهل و عما

 

قصد آزار عزیزان خدا

 لسین: لسن فصیح، بلیغ. به معنای زبان‌دان و آشنا به زبان‏های گوناگون است. مولانا به خاطر رعایت وزن «لسن» را به «لسین» تبدیل کرده است.

طبل باز: طبلی است که به دستور شاهان می‏‏نواخته‌اند تا مردم در مراسم پروازدادن بازِ شاهی حضور یابند.

حَیثُ ما کُنتم: برگرفته است از قرآن کریم (در باره خانه کعبه و قبله شدن آن براى مسلمانان) «فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ اَلْمَسْجِدِ اَلْحَرامِ وَ حَیْثُ ما کُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَکُمْ شَطْرَهُ: پس بگردان روى خود را به سوى مسجد الحرام و هر جا که باشید بگردانید رویهاى خود بدان سو.»[1]

هَذا الَّذِى لَم یَنهَکُم: این (درگاه حضرت حق) چیزى است که شما را (از آن) باز نداشته است.

کور مرغ: خفّاش.

ناساخت: بى‏اندام، کنایه از ناقص و ناآشنا به مقام اولیاء.

( 3757) از نزاع ترک و رومى و عرب اشکال انگور و عنب و ازوم حل نمى‏شود. ( 3758) تا آن سلیمان امین و شخص معنوى پا در میان نگذارد این دوئیت از میان بر نمى‏خیزد. ( 3759) اى مرغانى که بازوار با هم در نزاع هستید صداى این منادى شهریار را بشنوید. ( 3760) و از هر طرفى که هستید از اختلاف خود گریخته روى باتحاد آورید و با شادمانى تمام بسوى شهریار بروید. ( 3761) هر جا باشید بطرف او روى بگردانید این همان کسى است که اگر رو باو کنید متوجه حق بوده و از او رو گردان نخواهید شد. ( 3762) مرغان کور ناسازگارى هستیم که یک دم آن سلیمان را نشناخته‏ایم‏. ( 3763) مثل جغدها دشمن بازها گردیده و در ویرانه‏ها مانده‏ایم‏. ( 3764) و از غایت نادانى و کورى قصد آزار عزیزان حق را مى‏کنیم‏.

«سلیمان لسین معنوی» رهبر و راهنمایی است که بر دل‌ها آگاهی و اشراف دارد و سخن همه را می‌فهمد و می‌تواند همه را یکی کند. مولانا می‏‏گوید: همه پیروان مذاهب گوناگون جویای حق‌اند و خود را در راه حق می‏‏دانند. مولانا می‏‏خواهد بگوید: شما ای کسانی که با هم در شناخت حق منازعه دارید، همه باز پادشاهید. همه مانند باز، این آوای طبل باز را بشنوید و در یک‌جا گرد آیید تا حقیقت را مشاهده کنید. این یکی‌شدن همه را شادمان و آسوده می‏‏کند، زیرا در اتحاد همه درمی‌یابند که جلوه‏های یک وجود واحدند. مولانا کلام خود را به آیهْ ‌شریفه سوره «بقره» مستند می‏‏کند که دربارهْ قبلهْ مسلمانان فرمان می‏‏رسد: هر جا که هستید، رویتان را به سوی کعبه بگردانید. مولانا به جای «شطره»، «نحوه» را ذکر می‌کند. ترجمه کامل بیت این است: هر جا هستید روی خود را به سوی آن بگردانید، این چیزی است که او شما را از آن نهی نمی‏‏کند. البته منظور، روی‌آوردن به اتحاد و یکی‌شدن جان‌های خداجوست.

مولانا گله می‏‏کند که ما انسان‌هایی هستیم که به حقایق هستی آشنایی نداریم. «بس ناساختیم»، یعنی بسیار نامناسب پرورش یافته‌ایم. «سلیمان» و «بازان» و «عزیزان خدا» رهبران حق‌اند. ما دشمنان آنها هستیم و به همین دلیل، مانند جغد در ویرانهْ دنیا مانده‌ایم و اسیر زندگی مادی هستیم. «عَمی» به معنای کوری است. البته کوری چشم باطن.



[1] - (سوره بقره،آیه 150)


نوشته شده توسط محمدرضا افضلی | نظرات دیگران [ نظر] 
درباره وبلاگ

عرشیات

محمدرضا افضلی
تحصیل کرده درحوزه معارف، پژوهشگر ونویسنده کتاب معارف مثنوی، سروش آسمانی در4جلد(شرح موضوعی مثنوی)، درمحضر مولانادر6جلد(شرح کامل مثنوی معنوی)، شرح لبّ اللباب مثنوی در2جلد،دانشنامه عزالی در4جلد ....
اوقات شرعی
فهرست اصلی
بازدید امروز: 371 بازدید
بازدید دیروز: 514 بازدید
بازدید کل: 1401997 بازدید

شناسنامه
صفحه نخست
پست الکترونیک
پارسی بلاگ
فهرست موضوعی یادداشت ها
دین . عرفان . مثنوی .
نوشته های پیشین

اردیبهشت 92
خرداد 92
تیر 92
مرداد 92
شهریور 92
مهر 92
آبان 92
آذر 92
دی 92
بهمن 92
اسفند 92
فروردین 93
اردیبهشت 93
خرداد 93
تیر 93
مرداد 93
شهریور 93
مهر 93
آبان 93
آذر 93
دی 93
بهمن 93
اسفند 93
فروردین 94
اردیبهشت 94
خرداد 94
تیر 94
مرداد 94
شهریور 94
مهر 94
آبان 94
آذر 94
دی 94
بهمن 94
اسفند 94
فروردین 95
اردیبهشت 95
خرداد 95
تیر 95
مرداد 95
شهریور 95
لوگوی وبلاگ من

عرشیات
لینک دوستان من

معماری نوین
اشتراک در خبرنامه

 
لیست کل یادداشت های این وبلاگ

شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(222)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(221)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(220)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(219)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(218)
[عناوین آرشیوشده]