احتیاط و دوراند‌یشی(2)

 صفیر مرغ: بانگى که شکارچیان همچون آواز مرغ بر آرند تا مرغ را به سوى خود آرند.

مرغی که حزمش داد حق: انسانی است که اسیر خواهش‌های نفسانی و مزایای دنیایی نمی‌شود.

مَلَق: یعنی چاپلوسی.

 ( 230) حزم و احتیاط تو اینست که چون تو را دعوت کنند تو تصور نکنى که خواهان تو بوده و مست محبت تو هستند . ( 231) دعوت آنها مثل صفیر مرغى است که صیاد در کمینگاه پنهان کرده‏ . ( 232) مرغ مرده‏اى در جلو نهاده که این مرغ صدا مى‏کند . ( 233) تا مرغ گمان کند که هم جنس او صدایش مى‏زند و باین خیال مرغان گرد کمینگاه جمع شوند و صیاد گرفته پوست آنها را بکند . ( 234) فقط مرغى سالم مى‏ماند که خداى تعالى باو حزم و هشیارى کرامت فرموده تا بوسیله آن از دانه‏اى که ظاهر آن دوستى است گیج نشده و بدام نیفتد.

برخورد محتاطانه با مزایای دنیا، در راستای تصفیه روح و تزکیه نفس، امری است حیاتی. مولانا این امر را «حزم و دوراند‌یشی» می‌نامد و می‌گوید: دعوت اهل دنیا مثل صدای صیادی است که از پرندگان تقلید می‌کند و خود پنهان می‌شود تا آنها به هوای این صدای آشنا به سوی او بیایند. بدون شک، نداشتن دور‌اند‌یشی و زیرکی پشیمانی به دنبال می‌آورد.