هرکس در راه اسلام، برادری تازه را به دوستی بگیرد، خداوند در بهشت، برایش بُرجی از گوهر می سازد . [رسول خدا صلی الله علیه و آله]
عرشیات
شرح وتفسیرمثنوی دفترسوم(30)
پنج شنبه 94 دی 3 , ساعت 10:10 صبح  

گندم نمایان جوفروش(2)

 ( 245)وعده دادی شهری او را دفع حال

 

تا بر آمد بعد وعده هشت سال

( 246)او به‌هر سالی همی‌گفتی که کی

 

عزم خواهی کرد کامد ماه دی

( 247)او بهانه ساختی کامسال‌مان

 

از فلان خطه بیامد میهمان

( 248)سال دیگر گر توانم وا‌رهید

 

از مهمات آن طرف خواهم دوید

( 249)گفت هستند آن عیالم منتظر

 

بهر فرزندان تو ای اهل بر

( 250)باز هر سالی چو لک‌لک آمدی

 

تا مقیم قبهْ شهری شدی

( 251)خواجه هر سالی ز زر و مال خویش

 

خرج او کردی گشادی بال خویش

( 252)آخرین کرّت سه ماه آن پهلوان

 

خوان نهادش بامدادان و شبان

( 253)از خجالت باز گفت او خواجه را

 

چند وعده چند بفریبی مرا

( 254)گفت خواجه جسم و جانم وصل‌جوست

 

لیک هر تحویل اندر حکم هوست

( 255)آدمی چون کشتی است و بادبان

 

تا کی آرد باد را آن بادران

( 256)باز سوگندان بدادش کای کریم

 

گیر فرزندان بیا بنگر نعیم

( 257)دست او بگرفت سه کرتبه عهد

 

کالله الله زو بیا بنمای جهد

( 258)بعد ده سال و بهر سالی چنین

 

لابه‌ها و وعده‌های شکرین

( 259)کودکان خواجه گفتند ای پدر

 

ماه و ابر و سایه هم دارد سفر

( 260)حق‌ها بر وی تو ثابت کرده‌ای

 

رنج‌ها در کار او بس برده‌ای

( 261)او همی‌خواهد که بعضی حق آن

 

وا گزارد چون شوی تو میهمان

( 262)بس وصیت کرد ما را او نهان

 

که کشیدش سوی ده لابه‌کنان

 دفع حال: یعنی برای آن‌که به طور موقتی او را از سر بازکند، واپس انداختن.

آمد ماه دی: یعنی موقع مسافرت شد.

گر توانم وارهید از مهمات: یعنی اگر کارهای مهم فرصتی باقی گذارد.

اهل بِرّ: نیکو کار.

چو لک لک آمدی: یعنی سر سال آمدی، درست مانند بازگشت فصلی پرندگان.

بال گشودن: «بال» در عربى به معنى خاطر است و «بال گشودن» خاطر آسوده کردن از اینکه مهمان را رعایت کرده است. یعنی دست باز کردن و تعبیری از سخاوت و بخشندگی است .

کرّت: یعنی نوبت؛ دفعه.

آن پهلوان: مرد شهری گشودن.

تحویل: جا به جا شدن.

هر تحویل اندر حکم هوست: یعنی هر حرکت یا انتقالی، به مشیت حق بستگی دارد.

باد: فراهم آمدن وسیله و امکان هر‌کار است که به ارادهْ حق صورت می‏گیرد.

زو: مخفف زود.

واگزاردن: ادا کردن.

( 245) خواجه شهرى وعده مى‏داد و بدفع الوقت مى‏گذرانید تا هشت سال بدین ترتیب گذشت‏. ( 246) همه ساله دهاتى مى‏گفت پس کى خواهى آمد زمستان رسید و نیامدى‏. ( 247) خواجه شهرى بهانه مى‏آورد که امسال از فلان جا مهمان رسید و نتوانستم بیایم‏. ( 248) سال دیگر اگر گرفتاریها رفع شد خواهم آمد. ( 249) دهاتى گفت اهل و عیال من منتظر دیدن فرزندان تواند. ( 250) بهر حال روستایى همه ساله چون لک‏لک مى‏آمد و در خانه شهرى لانه مى‏نمود. ( 251) و شهرى همه ساله از زر و مال خود براى او خرج مى‏کرد. ( 252) تا در آخرین مرتبه سه ماه روستایى را پذیرایى کرد و روز و شب او را مهمان نمود. ( 253) روستایى خجل شده گفت چقدر بمن وعده داده و مرا فریب مى‏دهى؟. ( 254) شهرى گفت جسم و جان من وصال مى‏جوید و همواره مایلم که از شما دیدن کنم ولى هر تحویل و تحولى در دست خداوند است‏. ( 255) آدمى مثل کشتى است که با بادبان است تا آن که وزش باد در دست او است چه وقت باد را مأمور حرکت آن نماید. ( 256) باز روستایى او را سوگند داد که با فرزندان خود بیا و ببین چه نعمتهایى در ده ماهست‏. ( 257) و دست او را گرفته عهد بست که کوشش نما و زودتر بیا. ( 258) تا ده سال بهمین منوال بود که خواجه شهرى وعده مى‏داد و روستایى التماس مى‏کرد که خواجه بخانه او برود. ( 259) تا بالاخره بچه‏هاى خواجه گفتند پدر جان ماه و ابر و سایه هم مسافرت مى‏کنند. ( 260) تو بر گردن روستایى زیاد حق دارى و در انجام کارهایش رنجها برده‏اى‏. ( 261) او مى‏خواهد قسمتى از حقوقى که بر او دارى با مهمانى کردن از تو ادا نماید. ( 262) او بما پنهانى سفارش کرد که پدرتان را با التماس بطرف ده ما بکشید.

 


نوشته شده توسط محمدرضا افضلی | نظرات دیگران [ نظر] 
درباره وبلاگ

عرشیات

محمدرضا افضلی
تحصیل کرده درحوزه معارف، پژوهشگر ونویسنده کتاب معارف مثنوی، سروش آسمانی در4جلد(شرح موضوعی مثنوی)، درمحضر مولانادر6جلد(شرح کامل مثنوی معنوی)، شرح لبّ اللباب مثنوی در2جلد،دانشنامه عزالی در4جلد ....
اوقات شرعی
فهرست اصلی
بازدید امروز: 371 بازدید
بازدید دیروز: 514 بازدید
بازدید کل: 1401997 بازدید

شناسنامه
صفحه نخست
پست الکترونیک
پارسی بلاگ
فهرست موضوعی یادداشت ها
دین . عرفان . مثنوی .
نوشته های پیشین

اردیبهشت 92
خرداد 92
تیر 92
مرداد 92
شهریور 92
مهر 92
آبان 92
آذر 92
دی 92
بهمن 92
اسفند 92
فروردین 93
اردیبهشت 93
خرداد 93
تیر 93
مرداد 93
شهریور 93
مهر 93
آبان 93
آذر 93
دی 93
بهمن 93
اسفند 93
فروردین 94
اردیبهشت 94
خرداد 94
تیر 94
مرداد 94
شهریور 94
مهر 94
آبان 94
آذر 94
دی 94
بهمن 94
اسفند 94
فروردین 95
اردیبهشت 95
خرداد 95
تیر 95
مرداد 95
شهریور 95
لوگوی وبلاگ من

عرشیات
لینک دوستان من

معماری نوین
اشتراک در خبرنامه

 
لیست کل یادداشت های این وبلاگ

شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(222)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(221)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(220)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(219)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(218)
[عناوین آرشیوشده]