شرط وفا ملازمت با اولیای خدا است

شاهان کیش: پیشوایان مذهب، طبیبان روح، و در «کیش» اشاره است به معنى آن در بازى شطرنج.

لنگى رهوار شدن: کنایه از سختى به آسانى رسیدن.

مُغفَّل: گول، نادان، و در این جا لازم صفت مقصود است، فراموش کارى.

رشته بر پاى بستن: رسم بوده است بعض فراموش کاران را، که رشته‏اى بر دست یا پاى خود مى‏بستند تا کارى را که در پى انجام آن هستند فراموش نکنند. در اینجا تنبیهى است غافلان را که خدمت اولیاى حق را از یاد نبرند.

لوند: تنبل، بى‏کاره.

عسل نوشى: کنایه از بهره‏مندى از ارشاد و راهنمایى اولیا، بهره های روحانی ومعنوی است که سالک از استاد راهنما دریافت می کند.

واکفیدن: از هم باز شدن، شکافتن.

میوه‏هاى پخته واکفیدن: استعاره از بهره‏مند گرداندن.

خواجه تاش: (خواجه تاش (ترکى): داش) شریک، هم خواجه، هم ردیف

ماندن: واگذاردن، رها کردن.

مُفلح: رستگار. مفلح شدن: به جایى رسیدن. برخوردار گشتن.

برجسته: جهنده، چالاک، چابک.

همراهی با سگ اصحاب کهف: یعنی در راه حق راه افتادن، سگ اصحاب کهف پى اولیای خدا رفت و نام گرفت و باید دانست اصحاب کهف یا راهنمایان به حق در هر عصر و زمان موجودند.

          اى بسى اصحابِ کهف اندر جهان             پهلوى تو پیش تو هست این زمان‏

405/ د / 1

 شرط وفا آن است که سالک ملازمت اولیای خدا گیرد و پندشان بپذیرد، و گر نه برکت‏شان از او خواهد برید و به ناسپاسى شهره خواهد گردید. چنان که در قرآن کریم است « لَئِنْ شَکَرْتُمْ لَأَزِیدَنَّکُمْ وَ لَئِنْ کَفَرْتُمْ إِنَّ عَذابِی لَشَدِیدٌ» : اگر سپاس گفتید مى‏افزاییم [نعمت‏] شما را و اگر ناسپاسى کردید همانا عذاب من سخت است. [1]

( 307) تو چه بسا آزمودى که آفات تو از برکت وجود آن یاران دینى رفع شده از امراض شفا یافتى‏. ( 308) چقدر لنگى تو خوب شده و توانستى راه بروى و چه بسا که جانت از غم و رنج آزاد شد. ( 309) اکنون اى هر جایى رشته‏اى بپاى خود بسته و پاى خود را قفل کن که خود از خود گم نشوى‏ . ( 310) ناسپاسى و فراموش کارى تو نگذاشت که آن همه خوشى که دیده و شیرینى که نوشیده بودى بیاد آورى‏ . ( 311) تا بالاخره آن راه بروى تو بسته شد براى اینکه دل اهل دل از تو رنجیده بود. ( 312) اکنون زود آنها را در یاب و توبه کن و چون ابر بهارى گریه نما. ( 313) تا گلستان لطفشان بروى تو شکفته شده و بمیوه‏هاى پخته بارور گردد . ( 314) اگر با سگ اصحاب کهف هم قطار شده باشى بگرد آن درگاه بگرد و از سگ کمتر نباش‏ . ( 315) چون سگها هم بسگها نصیحت مى‏کنند که مقیم در خانه‏اى باش که دفعه اول از آن در بتو انعام شده است‏. ( 316) از اولین دریکه استخوان خورده‏اى آن جا را سخت بگیر و حق گذارى را از دست مده‏. ( 317) سگها سگى را که غریب است مى‏گزند تا ادب را پیشه نموده آن جا برود که اول بوده است تا رستگار گردد. ( 318) مى‏گزندش که اى سگ طاغى برو و با ولى نعمت خود یاغى مشو . ( 319) و مثل حلقه بسته آن در باش پاسبانى کن در خدمت چابک و در وفا برجسته باش‏ . ( 320) باعث نقض وفاى ما نشده بى‏وفایى اظهار نکن و ما را بد نام نساز . ( 321) شعار سگان وفادارى است تو براى سگان ننگ و بد نامى درست نکن‏ . ( 322) سگها از بى‏وفایى ننگ دارند پس تو چگونه روا مى‏دارى که بى‏وفایى کنى‏ .