تجلیات عشق (ادامه)

 سُغبه: فریفته.

امتحان: در محنت افتادن.

دانه امتحان: یعنی دانه‌ای که صیاد در دام می‏گذارد و برای مرغ دانه نیست، رنج و گرفتاری است. اما مرغ فکر می‌کند که صیاد، لطف و کرم به او دارد، ولی نه! حرص صیاد است که آن دانه را پیش چشم مرغ می‏افکند.

بى‏گاه کردن: از کار باز داشتن، معطل کردن.

( 581) آن خواجه شهرى آن مرد سلیم فریفته‏ى صورت گردید و از این جهت بود که بگفته دروغ آن روستایى روانه ده شده بود. ( 582) چون مرغى که بهواى دانه رود با کمال شعف بطرف دام تملق روستایى همى‏رفت‏. ( 583) مرغ گمان کرد که آن دانه را از راه کرم براى او گذاشته‏اند و ندانست که این دانه ریختن از غایت حرص و طمع است نه بخشش و عطا. ( 584) مرغکان بطمع دانه با کمال شادمانى بطرف آن دام تزویر مى‏دویدند. ( 585) اگر کیفیت شادمانى آنها را تماماً شرح دهم مى‏ترسم وقت دیر شود. ( 586) القصه چون دهى از دور دیده و رفتند معلوم شد دهى که مقصد آنها است نبوده ناچار راه دیگرى در پیش گرفتند. ( 587) و چون راه ده را خوب بلد نبودند یک ماه سر گردان از دهى بدهى مى‏رفتند .

مولانا از قصهْ روستایی وشهری هم برداشت عارفانه می کند: خواجهْ ساده دل، فریفته ظاهر قضایا شد و به اعتماد گفتار نادرست روستایی و تعارف دروغین او، راهی ده شد. مولانا به مریدان می‏گوید: همهْ شادی‌های ما فریب‌آمیز است، اما نمی‏گویم تا شما ناامید نشوید و فرصت سیر به سوی حق را از دست ندهید.