فرستادن فرعون به مداین در طلب ساحران

 مداین: جمع مدینه: شهر

دیدن: تصویب کردن، پذیرفتن.

صَرّاف مِصر: فرعون، که ارزش همه چیز مصر را به خوبی می‌داند.

پیک کار: یعنی پیک با تجربه و کار‌آزموده.

مشتهر: یعنی مشهور.

مستمر بودن سحر در دل مه: چنان که ماه را به صورت گاوى ماده به مردم مى‏نمودند و از آن شیر مى‏دوشیدند.

شیر دوشیده زمه: جادوی این دو جوان در ماه نفوذ داشت؛ یعنی در فن جادوگر‌ی بسیار مهارت داشتند. و هر یک خلاق و مُبدع کارهای جدیدی بودند، نه پیرو دیگری.

بر خم سوار بودن: از جمله کارها که به جادوگران نسبت مى‏دهند، سوار شدن آنان بر خم و راندن آن است.

شکل کرباس: ماهتاب را در دیده بیننده همچون کرباس گز مى‏کردند و به مردم مى‏فروختند.

          خُم روان کرده ز سحرى چون فرس             کرده کرباسى ز مهتاب و غلس‏

4730 / د /6

شتاب: به شتاب.

سیم بردن و آگه شدن مشترى: جادوگر سیم تماشاگر را برابر کرباسى که از مهتاب بدو فروخته بود مى‏گرفت، در پایان خریدار از زیان خود آگاه مى‏شد و دریغ مى‏خورد.

مُنشى: نو آفرین، مبدع.

رَوى: راوى.

دو درویش: و«دو ساحر» موسی و برادرش هارون‌اند.

موکب: در فرهنگ‏ها گروه سواران یا پیادگان است که در رکاب شاه یا امیرى روند، ولى «موکب زدن» در این بیت به معنى ماندن و ساکن شدن است.

امرش: مرجع ضمیر موسى (ع) است.

ترس و مهر: به دلیل آن است که دو جوان جادوگر، از موسی و هارون بیم داشتند، اما چون آنها را نیز جادوگر می‌دانستند، دلشان می‌خواست که آنها را ببینند.

عِرق: رگ.

عرق جنسیت: کنایه از تعصب همکارى. (چون مردم فرعون موسى و برادرش را ساحر شناساندند، ساحران تحریک شدند و به فکر فرو رفتند که چگونه با آنان در افتند).

سر به زانو نهادن: کنایت از اندیشیدن. به فکر فرو رفتن. (اندیشیدند که با موسى (ع) چه باید کرد).

زانو دبیرستان صوفى بودن: به مراقبه نشستن. چنان که مى‏دانیم صوفى در حالت مراقبه سر بر زانو نهد وبا ذکر و تفکر می کوشند به کشف اسرار حق دست یابند.

          صوفیى در باغ از بهر گشاد             صوفیانه روى بر زانو نهاد

1358 /د4

( 1157) وقتى موسى از نزد فرعون بیرون آمد فرعون مشاورین خود را طلبید. (- مشاورین جمع شدند و آراء خود را بیان کردند. (- بالاخره هامان وزیر فرعون چنین رأى داده و راهنمایى نموده گفت اى پادشاه باید ساحران را جمع کرد. (1158 ) ما در استانهاى خود ساحران زبر دستى داریم که هر یک در کار خود بى‏نظیرند. ( 1159) صلاح در این است که سحره را از اطراف و اکناف کشور مصر جمع کنند و حاضر نمایند. ( 1160) پس او مأمورین براى جمع کردن جادوان باطراف و نواحى مصر فرستاد. ( 1161) و هر جا ساحر معروفى بود ده نفر پیک بسوى او فرستاد. ( 1162) دو جوان بودند که در کار جادو معروف و مشهور بودند بطورى که سحر آنها حتى بماه رسیده بود. ( 1163) از ماه آشکارا شیر دوشیده و در سفرها سوار خم شده و راه طى کرده بودند. ( 1164) ماهتاب را بشکل کرباس در آورده و آن را زرع نموده و فروخته‏. ( 1165) قیمت آن را که نقره بوده برداشته و برده و پس از آن مشترى خبر دار شده که مهتاب را عوض کرباس خریده و از تأسف انگشت بدندان گزیده‏. ( 1166) صد هزاران از این قبیل کارها کرده و در کار مخترع بوده نه اینکه از کسى دیگر آموخته و عمل کند. ( 1167) از طرف شاه به آنها پیغام بردند که شاه از شما چاره جویى مى‏کند. ( 1168) که دو درویش بقصر شاه آمدند. ( 1169) آنها چیزى جز یک عصا در دست ندارند که بامر آنها اژدها مى‏شود. ( 1170) شاه و لشکرش از دست آنها بى‏چاره شده و همه مردم بفغان آمده‏اند. ( 1171) شاه ما را از این جهت نزد شما فرستاده که شما در این خصوص چاره بکنید تا بشما گنجهاى فراوان ببخشد. ( 1172) این پیغام که به آن دو نفر ساحر رسید هم ترس در دلشان پیدا شد و هم محبتى در دل خود نسبت بموسى احساس کردند. ( 1173) رگ جنسیت که در وجودشان جنبیدن گرفت از تعجب سر بزانو نهاده بفکر فرو رفتند. ( 1174) چون دبیرستان صوفى زانوى او است براى حل مشکلات زانوها چون جادو هستند.