آدرس کانال تلگرام

درمحضر مولانا

    darmahzaremolanachannel@

سبب جرأت ساحران فرعون بر قطع دست و پا

 ببرم دست و پاتان: چنان که در سوره‏هاى اعراف، طه، و شعراء آمده است، فرعون ساحران را که به موسى (ع) ایمان آوردند بیم داد و گفت:« لَأُقَطِّعَنَّ أَیْدِیَکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ مِنْ خِلافٍ ثُمَّ لَأُصَلِّبَنَّکُمْ»: همانا دست‏ها و پاهاتان را بر خلاف یکدیگر مى‏برم و بر دارتان مى‏کنم»[1].

آنان در پاسخ گفتند: لا ضَیْرَ إِنَّا إِلى‏ رَبِّنا مُنْقَلِبُونَ: باکى نیست ما به سوى پروردگارمان باز مى‏گردیم.»[2]

 معاف داشتن: بخشودن.

تخویف: ترساندن، ترس، بیم.

رستن: رها شدن (از قید تن و زندگانى جسمى).

بر دریچه نور دل نشستن: با روشنایى معرفت، دوام آن جهان و نابودى این جهان را دیده‏اند و زندگانى کوتاه را فداى حیات جاودانى کرده‏اند.

گش: خوب، زیبا.

هاون گردون اگر صد بارشان: ضمیر به سالکانى باز مى‏گردد که حقیقت را دیده‏اند.

اصل ترکیب: یعنی همان ذات حق جوی انسان.روح که منشأ همه اثرهاى جسمانى است.

سایه خود: چنان که سایه انعکاسى است از تابش نور بر جسم، تن نیز برابر روح همانند سایه است. حقیقت بینان دانسته‏اند که زندگانى جسمانى انعکاسى از نور روحانى است، براى همین است که پیوسته شادمان‏اند. جنبه مادی ونفسانی خود.

گلزار: دنیاست.

فروعِ وهم: یعنی اوهام ونگرانی هایی که نیاز های نفس برای ما ایجاد می کند. آثارى که زاییده خیال است. آزارها که بر جسم مى‏رسد در دیده حقیقت بینان توهمى بیش نیست چون کسى که در خواب مى‏بیند آسیبى بدو رسیده و چون بر مى‏خیزد خود را تندرست مى‏بیند و توضیح بیشتر در بیت‏هاى بعد خواهد آمد.

          روح را توحید اللَّه خوشتر است             غیر ظاهر دست و پاى دیگر است‏

          دست و پا در خواب بینى و ائتلاف             آن حقیقت دان مدانش از گزاف‏

          آن تویى که بى‏بدن دارى بدن             پس مترس از جسم و جان بیرون شدن‏

1613- 1611 3

( 1723) ساحران را فرعون تهدید کرد که شما را سیاست خواهم کرد. ( 1724) و دست و پاى شما را بر خلاف یکدیگر [یعنى دست راست و پاى چپ یا بالعکس] خواهم برید پس از آن شما را بدار خواهم آویخت. ( 1725) او گمان مى‏کرد که سحره هم در همان ترس و واهمه و وسواس و گمان هستند. ( 1726) که از توهمات و تهدیدات نفس بلرزند و بترسند. ( 1727) او نمى‏دانست که آنها از این وادى رسته و بر دریچه نور دل نشسته‏اند. ( 1728) و خبر نداشت که آنها خود و سایه خودشان را از هم تمیز داده و دانسته‏اند که بدن جسمانى سایه آنها است نه خودشان و خود آنها مردان برجسته و طایر چست و چابکى هستند که پس از مرگ بدن ظاهرى در فضاى عالم باقى پرواز مى‏کنند . ( 1729) هاون گردون اگر صد بار آنها را در این عالم خاکى بکوبد و خرد کند . ( 1730) چون اصل این بدن ترکیبى را دیده‏اند کمتر از جلوه وهم مى‏ترسند .

در این ابیات مولانا به دنبالهْ ابیات پیشین یک نمونه از مردمی را مطرح می کند که حقایقی را از معرفت حق دریافته اند واز آزار وحتی مرگ جسم بیم ندارند: پس از آن که فرعون برای جلوگیری از ولادت موسی همهْ توان وهشیاری خود را به کار گرفت وبه نتیجه نرسید، جادوگران را به کمک فراخواند و دوجادوگر زبدهْ او، حقیقت موسی را دریافتند وپنهان به او گرویدند. اما پیش از این واقعه هنگامی که مادر موسی باور شد وستاره او درآسمان درخشید، فرعون جادوگران وستاره شناسان خود را تهدید کرده بود که: « من شما را هیزم آتش کنم» مولانا می گوید: فرعون می پنداشت که جادوگران هنوز از قدرت او خوف ونگرانی دارند، غافل از آن که آنها دیگر از قید نفس رها شده اند، وکسانی که از قید نفس رها شده باشند دیگر ترس معنی ندارد. زیرا ترس ولرز از وسوسه های نفسانی است.