آدرس کانال تلگرام

درمحضر مولانا

    darmahzaremolanachannel@

حکایت اَستر پیش شتر که من بسیار در رو مى‏افتم و تو نمى‏افتى الاّ به نادر 

دید آگاهان وناآگاهان

نارسایی دیدِ دنیا دوستان

د3/ب1748تا1757

حکایت استر: این داستان در دفتر چهارم نیز خواهد آمد:

          اشترى را دید روزى استرى             چون که با او جمع شد در آخرى‏

3377 / د /4

و ظاهراً داستان گرفته از سخنان شمس است: استر شتر را پرسید که چون است که من بسیار در سر مى‏آیم تو کم در سر مى‏آیى؟ شتر جواب گفت که من چون بر سر عقبه بر آیم نظر کنم تا پایان عقبه ببینم. زیرا بلند سرم و بلند همتم و روشن چشمم. یک نظر به پایان عقبه مى‏نگرم و یک نظر به پیش پا. مراد از شتر «شیخ» است که کامل نظر است و هر کس که بدو پیوستگى بیشتر دارد از دزدیدن اخلاق او لا شک با هر چه نشینى یا هر چه باشى خوى او گیرى.[1]

راه دقیق: دشوار رو، راه باریک.

درسر آمدن: یعنی سرنگون شدن، زمین خوردن.

عَقبه: عَقَبَه، گردنه، کوه بلند ودارای شیب تند.

چون غوی: یعنی مانند آدم گمراه.

عثار: به سر در آمدن، به رو در افتادن، لغزش.

از بلندی ناظر است: کنایه از اِشرافِ پیر بر امور باطنی است، شیخ که از جانب خدا بدو افاضتى شده است، با دیده ینظر بنور اللَّه پایان کار را مى‏بیند و آن که با اعتماد به علم جزئى خود قدم در راه مى‏نهد پیوسته در اشتباه افتد.

          گر نخواهى هر دمى این خُفت خیز             کن ز خاک پاىِ مردى چشم تیز

3372 / د /4

یَستَوِى الأعمَى: برگرفته از قرآن کریم است:« قُلْ هَلْ یَسْتَوِی اَلْأَعْمى‏ وَ اَلْبَصِیرُ أَ فَلا تَتَفَکَّرُونَ»: بگو آیا نابینا و بینا یکسان‏اند. آیا نمى‏اندیشید.[2]

فِى المَقام وَ النُّزول...: ترجمهْ بیت چنین است: نزد شما کور وبینا، در مقام ومحل وچگونگی فرود آمدن درجایی، ودر گذرگاهی که طی می کنند یکسان اند.

در ابیات پیشین مولانا دنیا دوستان را « کور» و اهل معنی را« بینا» معرفی کرده وگفته است :« کور را هرگام باشد ترس چاه» واین ابیات ناظر است بر دیدِ محدود و نارسای اهل دنیاست که در این حکایت « استر» نماینده چنین کسانی است. و« شتر» کنایه از مردی است که دنیا را از منظری بالاتر می نگرد.