برتری دانشمند بر غیر او، مانند برتری پیامبر بر امتش است . [پیامبر خدا صلی الله علیه و آله]
عرشیات
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(215)
پنج شنبه 95 شهریور 11 , ساعت 8:30 عصر  

جلوه های سعادت بخش عالم غیب 

 

( 2021)گر کسی می‌گفتشان کاین سو دوید

 

تا از این اشجار مستسعد شوید

( 2022)جمله می‌گفتند کاین مسکین مست

 

از قضاء الله دیوانه شده است

( 2023)مغز این مسکین ز سودای دراز

 

وز ریاضت گشته فاسد چون پیاز

( 2024)او عجب می‌ماند یا ربّ حال چیست

 

خلق را این پردهْ اضلال چیست

( 2025)خلق گوناگون با صد رأی و عقل

 

یک قدم آن سو نمی‌آرند نقل

( 2026)عاقلان و زیرکانشان ز اتفاق

 

گشته منکر واین چنین یاغیّ و عاق

( 2027)یا منم دیوانه و خیره شده

 

دیو بر من غالب و چیره شده

( 2028)چشم می‌مالم به هر لحظه که من

 

خواب می‌بینم خیال اندر زمن

( 2029)خواب چه بود بر درختان می‌روم

 

میوه‌هاشان می‌خورم چون نگروم

( 2030)باز چون من بنگرم در منکران

 

که همی‌گیرند از این بستان کران

( 2031)با کمال احتیاج و افتقار

 

ز آرزوی نیم غوره جان‌سپار

( 2032)ز اشتیاق و حرص یک برگ درخت

 

می‌زنند این بینوایان آه سخت

( 2033)در هزیمت زین درخت و زین ثمار

 

این خلایق صد هزار اندر هزار

( 2034)باز می‌گویم عجب من بی‌خودم

 

دست در شاخ خیالی در زدم

 مُستَسعَد: (اسم مفعول) نیک بخت، و (به صورت اسمِ فاعل) جوینده نیک بختى. و سعادت.

قَضاء اللّه: از مشیّت الهی . نگاه کنید به: شرح بیت 1363/د 3.

سودای دراز: خیال‌بافی ممتد.

پرده: حجاب است که مانع ادراک عالم معنا می‏شود.

او: پند دهنده.

‌ضلال: گمراه کردن.

آن سو: یعنی به سوی آن درخت‌ها.

بر درختان: یعنی نزدیک درختان.

گشته منکر واین چنین یاغیّ و عاق: منظور این است که چه شده آنان را بر دیده دل پرده است؟، پند اندرز دهندگان را نمى‏پذیرند!، بلکه ایشان را به سخره مى‏نگرند، اشاره دارد به ایهْ شریفه سوره هود چنان که مخالفان هود مى‏گفتند:« إِنْ نَقُولُ إِلاَّ اِعْتَراکَ بَعْضُ آلِهَتِنا بِسُوءٍ»: جز این نمى‏گوییم که برخى خدایان ما تو را گزندى رسانده‏اند و دیوانه‏ات کرده‏اند.[1]

عاق گشتن: محروم ماندن. (همه در انکار و نافرمانى و محروم ماندن متفق‏اند).

کرانه می‏گیرند: دور می‏شوند و فاصله می‏گیرند.

از بستان کران گرفتن: کنایه از خود را از فیض هدایت اولیا محروم داشتن.

افتقار: یعنی ناداری ونیاز، درویشى.

نیم غوره:کنایه از بهرهْ ناچیز و کم ارزش است.

هزیمت: یعنی در حال گریز.

اگر کسی در آن جلوه‌گاه عالم غیب هست، همان دقوقی است که به رهگذران می‏گوید: از این درخت‌ها بهره گیرید و سعادتمند شوید. دقوقی می‏گوید: عاقلان و زیرکان دنیا همه باهم منکر وجود این درختان عالم معنا شده‌اند، به همین دلیل عاقلند یعنی راندهْ درگاه حق‌اند. دقوقی وقتی که بی‏اعتنایی مردم به جلوه‏های عالم معنا را می‏بیند و نگران می‏شود که شاید خودش دچار و‌هم و خیال است.



[1] - (سوره هود،آیه 54)


نوشته شده توسط محمدرضا افضلی | نظرات دیگران [ نظر] 
درباره وبلاگ

عرشیات

محمدرضا افضلی
تحصیل کرده درحوزه معارف، پژوهشگر ونویسنده کتاب معارف مثنوی، سروش آسمانی در4جلد(شرح موضوعی مثنوی)، درمحضر مولانادر6جلد(شرح کامل مثنوی معنوی)، شرح لبّ اللباب مثنوی در2جلد،دانشنامه عزالی در4جلد ....
اوقات شرعی
فهرست اصلی
بازدید امروز: 259 بازدید
بازدید دیروز: 678 بازدید
بازدید کل: 1401371 بازدید

شناسنامه
صفحه نخست
پست الکترونیک
پارسی بلاگ
فهرست موضوعی یادداشت ها
دین . عرفان . مثنوی .
نوشته های پیشین

اردیبهشت 92
خرداد 92
تیر 92
مرداد 92
شهریور 92
مهر 92
آبان 92
آذر 92
دی 92
بهمن 92
اسفند 92
فروردین 93
اردیبهشت 93
خرداد 93
تیر 93
مرداد 93
شهریور 93
مهر 93
آبان 93
آذر 93
دی 93
بهمن 93
اسفند 93
فروردین 94
اردیبهشت 94
خرداد 94
تیر 94
مرداد 94
شهریور 94
مهر 94
آبان 94
آذر 94
دی 94
بهمن 94
اسفند 94
فروردین 95
اردیبهشت 95
خرداد 95
تیر 95
مرداد 95
شهریور 95
لوگوی وبلاگ من

عرشیات
لینک دوستان من

معماری نوین
اشتراک در خبرنامه

 
لیست کل یادداشت های این وبلاگ

شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(222)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(221)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(220)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(219)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(218)
[عناوین آرشیوشده]