جلوه های سعادت بخش عالم غیب(ادامه2)

 این بانگ: بانگ درختان عالم غیب است که خلق را به سوی خود می‏خوانند.

بر: میوه.

سوداییان: آشنایان به عالم غیب‌اند؛

سلطان شگرف: قدرت حق است.

مولانا می گوید: آشنایان به عالم غیب‌؛ مثل دقوقی‏اند که مردم ناآگاه آنها را سودایی و خیال‌باف می‏دانند. خلق با وجود انکار و ناباوری ازخود می‏پرسند: این همه حرف چگونه می‏تواند بیهوده باشد؟ دقوقی می‏گوید: من هم تعجب می‏کنم که چرا قدرت حق بر دل و چشم اینان مهر نهاده است! مولانا می گوید: مردان راه حق و منکران، هر کدام به دلیلی در عجب‏اند. مطابق آیه‏های سورهْ ص، کافران در تعجب‏اند که پیامبر(ص) چگونه از خدایان متعدد آنها خدای واحد ساخته است: «وَعَجِبُوا أَن جَاءهُم مُّنذِرٌ مِّنْهُمْ وَقَالَ الْکَافِرُونَ هَذَا سَاحِرٌ کَذَّابٌ . أَجَعَلَ الْآلِهَةَ إِلَهًا وَاحِدًا إِنَّ هَذَا لَشَیْءٌ عُجَابٌ »:آنها تعجّب کردند که پیامبر بیم‏دهنده‏اى از میان آنان به سویشان آمده؛ و کافران گفتند: این ساحر بسیار دروغگویى است!آیا او بجاى اینهمه خدایان، خداى واحدى قرار داده؟! این براستى چیز عجیبى است!»[1] دقوقی می‏گوید: حیرت من قابل توصیف نیست.

به خلاصه دو حالت مختلف دقوقى در این ابیات بیانگر نگرش اوست به دو دسته از مردم، دسته‏اى که چشم دلشان بسته است، دعوت اولیا را دروغ مى‏پندارند، و پیروان آنان را سودائى مى‏شمارند. و دسته‏اى که دیده حقیقت بین دارند. آنان باغ و میوه را مى‏بینند. دقوقى از کوردلى منکران در شگفت است که چگونه خدا مهر بر دل آنان نهاده است؟ چگونه باغ‏ها را پیرامون خود نمى‏بینند. سپس بدین نکته ظریف اشاره مى‏کند که پیمبران از گمراهان در شگفت بودند و گمراهان از دعوت پیمبران، چنان که رسول خدا در شگفت بود که بو لهب چرا چنین در دام شیطان اسیر است و بو لهب در شگفت که دعوت محمد (ص) چرا چنین فراگیر است.