بگفته مرحوم همایی : دعا  اعتقاد  داشتن  به  سریان  مداوم ارادةخداوند در آفرینش، و به معنی حاکمیت ارادة او براسباب وعلل مادی است . از طرف دیگر اقدام به دعا ازآنجا ناشی میشود که بنده برعجز ودرماندگی خود واقف میشود آنگاه دست به دعا بر می دارد وبا بیان عجز و ناتوانی خود ازخداوندمی خواهدکه لطف وعنایت خود را شامل حال او بگرداند. چنین دعایی که از سر تسلیم و ایمان و همراه بااضطرار وتضرّع و زاری است درپیشگاه خداوند ارج و قرب والایی دارد وخداوند خواسته چنین دعاکننده ای را برآورده می سازد . در واقع دراین حالت مضمون این آیه قرآن به وقوع می پیوندد که » :امن یجیب المضطر اذا دعاه و یکشف السوء « کیست که دعای درمانده را چون بخواندش،اجابت میکند.[1]

چون تضرّع را بر حق قدرهاست

و آن بها کانجاست زاری را،کجاست؟

هین امید، اکنون میانرا چست بند

خیز ای گرینده ودائم بخند

که برابپر می نهد شاه مجید

اشک را درفضل باخون شهید

 (مثنوی،دفتر5،ب1617تا1619)