تعظیم نعت حضرت مصطفى صلّی الله علیه وسلّم که مذکوربود در انجیل.

مضمون این دوازده بیت را مولانا از تفسیر های قرآن گرفته است . درسورهْ اعراف - آنجا که موسی با خداوند سخن می گوید،پروردگار از « رسول نبیّ ِاُمّی» یاد می کند که در آینده خواهد آمد وهمه باید از او پیروی کنند.[1] ودر سورهْ صفّ نیز بشارتی از زبان حضرت عیسی می خوانیم که نام احمد را نیز در پیشگویی خود ذکر می کند،[2] ومفسران قرآن مانند طبری، ابوالفتوح وامام فخر رازی با نقل روایاتی اشاره کرده اند که نام و نشان پیامبر اسلام در تورات وانجیل بوده است. اما در متن ِ رایج ِ کتاب مقدس ( تورات وانجیل) نام محمد یا احمد به صراحت دیده نمی شود وتنها در انجیل یوحنا ( فصل های 14 و16) عیسی از کسی سخن می گوید که پس از رفتن او، از جانب پروردگارمی آید واین شخص در متن عربی انجیل یوحنا« فارقلیط» ودرترجمهْ فارسی « تسلی دهنده» است. انجیلی هم وجود دارد که به « انجیل برنابا» معروف است وبرنابا خود یکی از قدیسان مسیحی بوده است. از اوایل قرن هیجدهم مسیحی نسخه هایی از این انجیل در کتابخانهْ دولتی وین ودر کشور اسپانیا پیدا شده وآن رابه زبانهای اروپایی ترجمه کرده اند واز روی این ترجمه ها یک ترجمهْ فارسی هم عرضه شده است.درانجیل برنابا به طور کلی مفاد آیهْ 6 از سورهْ صف وروایات مفسران قرآن تایید می شود اما این انجیل برنابا سندیت نسخه های آن نیاز به تحقیق عالمانه دارد. به هر حال مولانا چنان که گفتیم براساس روایات مفسران به این مضمون اشاره کرده وبرای او نتیجهْ انسانی روایات مطرح است ودر ارتباط با داستانی که پیش ازاین خواندیم، مولانا می خواهد تأثیر نام احمد را درزندگی مسیحیان دوره های پیش مقایسه کند با تأثیر تربیت پاکان ومردان حق، وروایت مورد بحث رابه همین مناسبت آورده است.ودرپایان این ابیات می گوید: درجایی که نام احمد چنین درتربیت وآرامش روح گذشتگان موثر بوده است نور او وهدایت مستقیم او وذات او تاچه حد می تواند مؤثر تر باشد. نام او قلعهْ استوار وپناهگاه اطمینان بخشی است ومعلوم است که شخص او وذات او ، که روح الامین و رازدار پروردگار است، پناهگاهی است بسیار اطمینان بخش تر.

حِلیه: یعنی چگونگی ظاهر ونقش صورت، زیور وپیرایه است.

نصرانی: صفت نسبی است یعنی منسوب به شهره ناصره که درشمال اسرائیل واقع است، وحضرت عیسی درآغاز مدتی درآن زیسته است، این کلمه امروزه به طور کلی به معنی مسیحی به کار رفته است.

شکوه: یعنی  هیبت، ترس و بیم.

ایمن از شر امیران: اشاره به داستان پادشاه یهود و وزیر حیله گر اوست که پیش از گذشت.

مستجیر: یعنی پناهنده.

آن گروه: یعنی آن دسته از مسیحیان گمراه.

مستهان: یعنی خوار وپست شمردن.

مخبط دینشان: یعنی دین آنها را دچار لغزش واشتباه کرد.

حکمشان: یعنی آئین واحکام دینیشان.

نام احمد این چنین یارى کند: یعنی درجایی که نام احمد چنین درتربیت وآرامش روح گذشتگان موثر بودنه است، نور او وهدایت مستقیم او تاچه حد می تواند مؤثر ترباشد.

نام احمد چون حصارى شد : یعنی نام او قلع? استوار

حصین: یعنی پناهگاه اطمینان بخش.

روح الامین: یعنی راز دار پروردگار.

( 732) نام مصطفى ص همان پیمبرى که سر آمد انبیا و دریاى صفا و پاکى بود در کتاب انجیل ذکر شده.( 733) و تمام جزئیات شکل و تزیینات آن حضرت و جنگها حتى چگونگى روزه و افطارش نوشته شده بود.

 ( 734) یک دسته از عیسویان چون در موقع خواندن انجیل بنام مبارک آن حضرت مى‏رسیدند براى ثواب.( 735) آن اسم مبارک را بوسیده و صورت خود را به آن مى‏مالیدند.( 736) این گروه در این فتنه که امیران بجان هم افتاده بودند ایمن بوده.( 737) و از شر و زیر و امیر در پناه نام مقدس احمد در امان زیسته و آسوده خاطر بودند.( 738) از برکت نور احمد که کمک و مددکار آنها بود نسلشان هم زیاد شده عده آنها فزونى گرفت.( 739) اما قسمتى از عیسویان که نام مبارک احمد را با اهانت مى‏نگریستند. ( 740) خود از فتنه وزیر موهون و خوار شدند.- این طایفه بودند که از دین و آئین و طریقه محروم و خوار و ذلیل گردیدند.( 741) و بوسیله همان طومارهاى غلط و مختلف در دین و احکام دینشان خبط و خطاهاى فراوان راه یافت. ( 742) نام مقدس آن حضرت که این اثر را دارد باید پى برد که نور آن بزرگوار چه اثرى در نفوس خواهد کرد.( 743) نام او که پناهگاه و قلعه محکم باشد ذات آن بزرگوار چه اثرى خواهد کرد.