عناصر این جهان خاکی، بنده پروردگارند

آتش طبع : کنایه از احوال درونی و عواطف است که گاه غم‌انگیز وگاه شادی‌آور می‏شود.

ملیک دین: به کنایه، حق تعالى که مالک و خداوند روز جزا و قیامت است. برگرفته است از آیه‏ى شریفه: مالِکِ یَوْمِ اَلدِّینِ [1]

ملیک: پادشاه.

دین: جزا و پاداش.

سوزش از امر ملیک دین: یعنی این شادی وغم خصلت اصلی وداومی طبایع وعواطف ما نیست ، بلکه حق در طبع ما می آفریند.

آمد کار کن: یعنی تأثیر گذار.

پیش حق آتش همیشه در قیام: تشبیه پیچ وتاب شعله آتش به نیاز عاشق از مضامین بدیع مولاناست.

 ( 839) آتش طبع تو اگر ترا غمگین و خشمناک و ناراحت مى‏کند بر طبق امر شاهنشاه دین است که روح تو را آتش مى‏زند.( 840) و اگر طبیعت تو سرور و ابتهاج بتو مى‏بخشد شادى را همان شاهنشاه در او ودیعه نهاده است.( 841) اگر غم و رنج دیدى توبه کن زیرا که بامر خداوند در تو تأثیر مى‏کند.( 842) اگر او بخواهد عین غم بدل بشادى مى‏گردد و بندى که بر پاى تو نهاده‏اند بدل به آزادى مى‏شود. ( 843) باد و خاک و آب و آتش بنده هستند و در مقابل من و تو بى‏جان و مرده‏اند ولى در مقابل حق زنده و اثرشان بر طبق اراده او است‏. ( 844) آتش روز و شب چون عاشق دل سوخته بخود پیچیده و در مقابل حق براى انجام امر در حال قیام است.

مولانا می‏گوید: این شادی و غم، خاصیت اصلی و دائمی طبایع و عواطف ما نیست، بلکه حق آنها را در طبع ما می‏آفریند. اگر غمگین شدی بدان که گناهی کرده‌ای و آن غم به فرمان پروردگار است، تا متنبه گردی و استغفار نمایی. عناصر این جهان خاکی، بنده پروردگارند. اگر شکل و ساخت یک موجود هم در آنها نباشد، باز بندگی آنها برقرار است و با پیوستگی به حق، وجود و حیات دارند.