ترجیح نهادن شیر جهد را بر توکّل

ربّ العباد: یعنی پروردگار عبادت کننده گان.

طمع خام: آرزوى باطل و غلط از قبیل آروی برداشت بدون کاشتن تخم و طمع وصول بمقصد بى‏واسطه‏ى حرکت و اعداد وسایل.

اشارت‏های اوست: یعنی وجود دست وپا وابزارهای دیگر اشارت حق است.

آخر اندیشى: تامل در پایان کار و سنجش نتیجه با مقدمات، مجازا، ذخیره و پس انداز کردن.

   اشارت: بیان مقصود بى‏واسطه لفظ. مقابل: عبارت.

بار: یعنی تکلیف.

 کار ت دهد: یعنی موثر ساختن، متصرف کردن.

 ( 934) شیر گفت اینها که گفتید صحیح ولى خداى تعالى نردبانى پیش پاى ما نهاده است.( 935) که باید پله پله آن نردبان را طى کرد تا ببام رسید در این مورد جبرى بودن طمع خامیست.( 936) وقتى تو پاى دارى چگونه خود را لنگ نشان مى‏دهى تو که دست دارى چرا دست خود را پنهان مى‏کنى.( 937) اگر آقایى بیل بدست نوکر خود داد بدون اینکه سخنى بگوید مقصودش معلوم است.( 938) دست مثل بیلى است که بما داده‏اند و عاقبت اندیشى چون کلماتیست که بوسیله او بما دستور کار مى‏دهند. ( 939) چون اشاره‏هاى او را بپذیرى و با جان و دل به آن عمل کنى. ( 940) اشاره‏هاى او اسرار و رموزى بتو تعلیم مى‏کند و کار بتو داده بار از دوشت بر مى‏دارند.

بار دیگر شیر می‏گوید: کوشش برای انسان ضروری است. کوشیدن با توکل و تکیه به فضل الهی منافاتی ندارد و توکل جبریان طمع بی‌حاصل است، زیرا می‏خواهند بی‏هیچ کوشش، برای آنها هر نعمتی فرستاده شود. در این‌جا مولانا مثالی می‏آورد تا بگوید که پروردگار به انسان دست و پا داده است تا آن را به کاری گیرد؛ مثل اربابی که بیل به دست کارگر می‏دهد و معلوم است که از او کاری انتظار دارد. بنابراین اگر به هدف نهایی هر چیزی بیندیشی، نظر پروردگار برای تو بیان می‏شود؛ یعنی حکمت آفریدن دست و پا این است که انسان کار و تلاش و فعالیت کند. اگر انسان دلیل آفرینش ابزار‏ها را به عنوان یک اشارت حق، با جان و دل در یابد و جان در راه اجرای فرمان او بگذارد، به جایی می‏رسد که پروردگار او را با اسرار عالم غیب آشنا می‏کند. چنین انسانی دیگر هر چه می‏کند به ارادهْ حق و عمل حق است و تکلّف و مشقّتی ندارد.