انکار کردن نخجیران بر خرگوش در تأخیر ِرفتن بر ِشیر 

چندین گاه: یعنی چند وقت، مدتی.

بدنامی مجو: یعنی آبروی ما نبر، ما بد نام نکن.

عنود: سرکش، لج باز

( 1003) جماعت نخجیران گفتند چند وقت است ما جان خو را فدا کرده‏ایم که از قول خود تخلف نکنیم.( 1004) اکنون تو اسباب بد قولى و بد نامى ما را فراهم مکن زود برو مبادا شیر برنجد. 

جواب گفتن خرگوش ایشان را

بلا بیرون جهید: خلاصی یافتن از بلا، نجات یافتن.

مانَد این میراث: یعنی این تدبیر من به صورت ارث ویادگار برای آیندگان بماند.

مَخلَص: یعنی محل رهایی و نجات.

راه برون شو: یعنی راه خروج، گریزگاه، خلاص و رهایى.راه بیرون رفتن از جهان مادی و علایق این جهانی و راه شناخت حقایق الهی.

نظر: نیروى بینایى، نگاه و دید.

در نظرچون مردمک پیچیده بود:یعنی نقش پیامبران در هدایت مردم مانند نقش «مردمک» در دیدن است.

مردمش،چون مردمک دیدند خُرد : یعنی مردم ناآگاه، پیامبران را کوچک می‏دیدند همان‌طور‌که مردمک چشم نقطهْ کوچکی به نظر می‏آید و همه کس اهمیت آن را نمی‏‏داند.

 ( 1005) خرگوش گفت دوستان بمن مهلت دهید تا با تدبیر خود جان شما را از این بلیه برهانم. ( 1006) من کارى مى‏کنم که جان شما از این بلیه رها شده و حتى اولادتان هم بعد از شما در امان باشد. ( 1002) تدبیر مرا کوچک مشمارید که هر پیامبر امتان خود را در دنیا بجایگاه امنى دعوت مى‏کرد. ( 1003) او در آسمان راه استخلاص را دیده بود که آن راه چون مردمک چشم کوچک بنظر مى‏آمد.( 1004) مردم دعوى آنها را چون مردمک چشم کوچک دیدند و ندانستند که در آن مردمک بنظر کوچک عالمى گنجیده است.

پیمبران مردم را برهایى و آزادى از شهوات و لوازم عالم محسوس دعوت مى‏کردند و این نکته اساس دعوت ایشان است براى آن که به وحى و الهام دریافته بودند که ازین تنگنا چگونه خلاص توان جست، احکام شریعت همه و بطور کلى این راهها را به امت نشان مى‏دهد ولى منکران، انبیا را مانند خود مى‏شمردند و بمقیاس ضعف عقل و بصیرت خود مى‏سنجیدند و ایشان را خوار مى‏داشتند غافل از اینکه خداوند، گاه در چیزى کوچک قدرتى شگرف قرار مى‏دهد چنان که در مردمک دیده با همه کوچکی توانایى دیدن اجسام بزرگ و پهناور مانند کوهها و دریاها نهاده است، مولانا می‏گوید: نقش پیامبران در هدایت مردم مانند نقش «مردمک» در دیدن است، مردم ناآگاه، پیامبران را کوچک می‏دیدند همان‌طور‌که مردمک چشم نقطهْ کوچکی به نظر می‏آید و همه کس اهمیت آن را نمی‏‏داند.

اعتراض نخجیران برسخن خرگوش

از توبهتران: یعنی از تو بزرگتر، ازتو چیز فهمتر.          

معجب: خود پسند، خودبینی.

قضامان در پى است: یعنی بلایی دارد بر سر ما می آید.  

 ور نه این دم: یعنی وگرنه تو چنین حرفی نمی زدی.       

 ( 1010) سایر شکارها گفتند اى خرگوش از حد خود تجاوز مکن و باندازه یک خرگوش ادعا کن.( 1011) این چه لافى است مى‏زنى در حالى که کسان بزرگتر از تو جرئت ندارند خیال این کار را از خاطر بگذرانند.( 1012) عجب و خود پسندى بر تو غلبه کرده و مانند آنست که قضا در کمین ما است تا هلاکمان کند و گر نه این ادعاى بى‏جا کى از چون تویى سزاوار است‏.