آنکه را دانش نیست، هدایت نباشد . [امام علی علیه السلام]
عرشیات
داستان نخجیران وشیر(19)
پنج شنبه 92 شهریور 28 , ساعت 9:12 صبح  

جواب خرگوش نخجیران را 

ارزش انسان بشکل و جثّه نیست بلکه بهوش و خرد و کفایت اوست،

( 1013)گفت ای یاران، حقم الهام داد

 

مر ضعیفی را قوی رایی فتاد

  ( 1014)آن‌چه حق آموخت مر زنبور را

 

آن نباشد شیر را و گور را

  ( 1015)خانه‏ها سازد پر از حلوای تر

 

حق، بر او آن علم را بگشاد در

  ( 1016)آن‌چه حق آموخت کرم پیله را

 

هیچ پیلی داند آن گون حیله را

الهام : یعنی خطور یک معنی تازه به ذهن کسی است بی آن که خود او برای آن کوشیده باشد واگر الهام در یک مسئله روحانی به ذهن مرد کامل صورت گیرد، الهام الهی است.

مر ضعیفی را قوی رایی فتاد: یعنی به الهام الهی موجودی ضعیف دارای فکری قوی شده است.

آن‌چه حق آموخت مر زنبور را:آن چه خدا وند به زنبور تعلیم کرده، اشاره دارد به آی?:«وَأَوْحَى رَبُّکَ إِلَى النَّحْلِ أَنِ اتَّخِذِی مِنَ الْجِبَالِ بُیُوتًا وَمِنَ الشَّجَرِ وَمِمَّا یَعْرِشُونَ.ثُمَّ کُلِی مِن کُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُکِی سُبُلَ رَبِّکِ ذُلُلاً یَخْرُجُ مِن بُطُونِهَا شَرَابٌ مُّخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِیهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِی ذَلِکَ لآیَةً لِّقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»:و پروردگار تو به زنبور عسل «وحى» (و الهام غریزى) نمود که: «از کوه‏ها و درختان و داربستهایى که مردم مى‏سازند، خانه‏هایى برگزین!سپس از تمام ثمرات (و شیره گلها) بخور و راه‏هایى را که پروردگارت براى تو تعیین کرده است، براحتى بپیما! «از درون شکم آنها، نوشیدنى با رنگهاى مختلف خارج مى‏شود که در آن، شفا براى مردم است؛ به یقین در این امر، نشانه روشنى است براى جمعیّتى که مى‏اندیشند.[1]

   حلوا: جنس شیرینى خواه تر یا خشک.

 ( 1013) خرگوش گفت دوستان این تدبیر را خدا بمن الهام کرد که یک فرد ضعیف و کوچک داراى یک فکر قوى و بزرگ شده‏ام.( 1014) آن چیزى که خدا بزنبور تعلیم کرده شیر و گورخر از آن بى‏نصیبند.( 1015) بزنبور که هزاران خانه ساخته و حلواى تر در آن ذخیره مى‏کند خداى تعالى آن دانش و صنعت را یاد داده است.( 1016) آن چیزى که خداوند بکرم پیله آموخته آیا هیچ پیلى آن را مى‏تواند انجام دهد.

مقصود مولانا دراین ابیات بیان این نکته است که ارزش انسان بشکل و سیما و هیات ظاهرى او نیست و هر کسى باندازه‏ى عقل و دانش و کفایت و خوش خویى خود ارزش دارد، این مطلب را از روى شواهد طبیعى مثل زنبور عسل و کرم پیله و سپس بشواهد دینى مانند آدم و ابلیس اثبات و تایید مى‏کند و آن گاه از روى این مقدمات نتیجه‏ى کلى مى‏گیرد که صورت وظاهر مناط اعتبار و فضیلت نیست و آن چه انسان بدان قیمت مى‏گیرد معانى و اوصاف باطنى است.

مولانا می گوید: به الهام پروردگار، موجود ضعیف هم می‏تواند دارای فکر و اندیشه قوی بشود. یک زنبور کاری می‏کند که از شیر و حیوانات بزرگ جنگل ساخته نیست. این‌که زنبور کندوها را پر از عسل می‏کند، از روی علمی است که پروردگار به او آموخته است. ابریشم‌سازیِ کرم پیله نمونهْ دیگری از این تعلیم و الهام الهی است.  4



[1]  . نحل، آیات 68 و 69.


نوشته شده توسط محمدرضا افضلی | نظرات دیگران [ نظر] 
درباره وبلاگ

عرشیات

محمدرضا افضلی
تحصیل کرده درحوزه معارف، پژوهشگر ونویسنده کتاب معارف مثنوی، سروش آسمانی در4جلد(شرح موضوعی مثنوی)، درمحضر مولانادر6جلد(شرح کامل مثنوی معنوی)، شرح لبّ اللباب مثنوی در2جلد،دانشنامه عزالی در4جلد ....
اوقات شرعی
فهرست اصلی
بازدید امروز: 340 بازدید
بازدید دیروز: 678 بازدید
بازدید کل: 1401452 بازدید

شناسنامه
صفحه نخست
پست الکترونیک
پارسی بلاگ
فهرست موضوعی یادداشت ها
دین . عرفان . مثنوی .
نوشته های پیشین

اردیبهشت 92
خرداد 92
تیر 92
مرداد 92
شهریور 92
مهر 92
آبان 92
آذر 92
دی 92
بهمن 92
اسفند 92
فروردین 93
اردیبهشت 93
خرداد 93
تیر 93
مرداد 93
شهریور 93
مهر 93
آبان 93
آذر 93
دی 93
بهمن 93
اسفند 93
فروردین 94
اردیبهشت 94
خرداد 94
تیر 94
مرداد 94
شهریور 94
مهر 94
آبان 94
آذر 94
دی 94
بهمن 94
اسفند 94
فروردین 95
اردیبهشت 95
خرداد 95
تیر 95
مرداد 95
شهریور 95
لوگوی وبلاگ من

عرشیات
لینک دوستان من

معماری نوین
اشتراک در خبرنامه

 
لیست کل یادداشت های این وبلاگ

شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(222)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(221)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(220)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(219)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(218)
[عناوین آرشیوشده]