چند صورت: یعنی تا کی این وابستگی به امور مادی.

جان بی‏معنیت: جانی است که به درک عالم غیب وامور معنوی و روحانی نرسیده است.

با تاب: یعنی تابان، درخشان.

گوهر کمیاب: جانی است که شایست? ادراک حقایق الهی باشد.

( 1023) آخر اى صورت پرست تا کى در بند صورتى جانى که از صورت رهایى نیافته معنى و حقیقتى ندارد.( 1024) اگر آدمى با صورت تنها انسان مى‏شد بایستى احمد ص و ابو جهل یکسان باشند.() احمد و ابو جهل هر دو داخل بت خانه مى‏شوند ولى این رفتن تا آن رفتن فرق‏ها دارد.() این داخل بت خانه مى‏شود بتها جلو پایش بسجده مى‏افتند ولى آن یکى داخل شده در آستانه بتها و در برابر آنها پیشانى بخاک مى‏مالد. ( 1025) نقش دیوار و مجسمه آدم تا آدم چه فرقى دارد و چه چیز او کم است.( 1026) واضحست آن که کم دارد جان است برو آن گوهر نایاب جان را بجوى.

مولانا می گوید: اگر انسانیت بشکل و صورت بود مى‏بایست که احمد و بو جهل یکسان و برابر باشند لیکن آن دو تن برابر و مساوى نبودند پس انسانیت بشکل و صورت نیست. شرح این بیت را از مثنوى بشنوید:

            هست ترکیب محمد لحم و پوست             گر چه در ترکیب هر تن جنس اوست‏

            گوشت دارد پوست دارد استخوان            هیچ این ترکیب را باشد همان‏

            کاندر آن ترکیب آمد معجزات                  که همه ترکیبها گشتند مات‏

            همچنان ترکیب حم کتاب                      هست بس بالا و دیگرها نشیب‏

            ز آنک زین ترکیب آید زندگى                 همچو نفخ صور در درماندگى‏

            اژدها گردد شکافد بحر را                     چون عصا حم از داد خدا

            ظاهرش ماند بظاهرها و لیک                قرص نان از قرص مه دورست نیک‏[1]

                                                ------

            لیک در سیماى آن دُرّ یتیم                     دیده‏ام آثار لطفت اى کریم‏

              که نمى‏ماند بما گر چه ز ماست             ما همه مسیم و احمد کیمیاست‏[2]

مولانا مى‏خواهد بگوید که ارزش انسان بفضایل و خواص و آثار نیکى است که در وجود او تعبیه شده است از قبیل صدق و پاکى و معرفت و هدایت خلق نه سیما و شکل و کوتاهى و بلندى و لاغرى و کلانى چنان که این تفاوت میان حضرت رسول اکرم و ابو جهل عمرو بن هشام وجود داشت هر چند که بحسب صورت مساوى و هر دو بنسب از نژاد قریش بودند، این مساله که اعتبار انسان بفضایل روحى و معنوى است نه شکل و رنگ پوست.