گفت من تیغ از پی حق میزنم |
|
بندهی حقم نه مامور تنم |
شیر حقم نیستم شیر هوا |
|
فعل من بر دین من باشد گوا |
ما رمیت اذ رمیتم در حراب |
|
من چو تیغم وان زننده آفتاب |
رخت خود را من ز ره برداشتم |
|
غیر حق را من عدمانگاشتم |
سایهایام کدخداامآفتاب |
|
حاجبم من نیستم او راحجاب |
من چو تیغم پر گهرهایوصال |
|
زنده گردانم نه کشته درقتال |
خون نپوشد گوهر تیغمرا |
|
باد از جا کی برد میغمرا |
که نیم کوهم ز حلم و صبر وداد |
|
کوه را کی در رباید تندباد |
آنک از بادی رود از جاخسیست |
|
زانک باد ناموافق خودبسیست |
سخن ازافعال توحیدی است ،بند? حق چنان درمشیّت حق مستغرق می شود که شأن وجهتی برای خودقائل نیست .انسان واصل به حق هرچه می کند جلوه یی ازفعل حق است .مولانا هم? ستایشی راکه دردل نسبت به مولا علی دارد ،دراین ابیات اززبان خود امام نقل ودرضمن آن اعتقاد به فاعلیِت مطلق پروردگار رانیز بیان می کند ."نیستم شیر هوا" یعنی زور وقدرت را درراه آرزوهای شخصی ابراز نمی کنم.رفتار وعملم گواهی می دهد بر دین وایمانم .من مظهر ومصداق : "ما رمیت اذ رمیتَ ولکنّ الله رمی" هستم ،در کشتار وکارزار ،ابزاری مانند تیغ دردست الهی ام .[1]
مولانا براین باور است که: برای رسیدن به کمال باید ازهستی خود فانی شد تا به بقاءالهی وزندگی جاودانه دست یابی. دراین ابیات هم مولا علی می گوید:من یکی ازپدیده های عالم خاک ومانند دیگران یکی ازجلوه های آفرینشم . صاحب هستی وکدخدای من ،آفتاب الهی است.من مانند هر مرد واصل به حق ،چون حاجب بر درگاه خدا ایستاده ام وهرکه شایسته باشد راه معرفت حق رابراومی گشایم .من همانند شمشیر گوهرنشانی هستم که گوهرهایش وصال حق است. اگر کسی را در جنگ بکشم ،باز هم اورا به وصال حق رسانده ام که زندگی حقیقی است ."گوهر تیغ "یعنی اصالت وتأثیر معنوی وجود امام ،"باد "کنایه از منافع شخصی واغراض فردی است که ابر پرباران وجود علی(ع) را ازجا نمی برد."خس" هرانسان ضعیف وناتوانی که هر جریان فکری نا مبارکی اورا ازراه حق دور می کند . وباد ناموافق عواملی است که روی چنین آدمی اثر می گذارد .باد غضب وباد شهوت وحرص ،کسی را از جامی کند وتکان می دهد که اهل معنویت ونماز نباشد.[2] اشار است به آی? شریفه سور? عنکبوت: "انّ الصلوة تنهی عن الفحشاء والمنکر"همانا نماز،نمازگزاران را از تباهی وزشتی باز می دارد».پس اگر کسی بدرستی نماز به خواند ،پیرامون هیچ زشتی وفجوری نمی رود . مولانا می گوید: امام علی(ع) دربرابر هم? عوامل این جهانی مانند کوه استوار ایستاده است،اما یاد حق میتواند این کوه را مانند کاه به هر سویی ببرد.اشار?حق واراد? حق سرخیل وفرماند? اوست.
محمدرضا افضلی تحصیل کرده درحوزه معارف، پژوهشگر ونویسنده کتاب معارف مثنوی، سروش آسمانی در4جلد(شرح موضوعی مثنوی)، درمحضر مولانادر6جلد(شرح کامل مثنوی معنوی)، شرح لبّ اللباب مثنوی در2جلد،دانشنامه عزالی در4جلد .... |