(2255) یک خلیفه بود در ایام پیش |
|
کرده حاتم را غلام جود خویش |
(2256) رایت اکرام و داد افراشته |
|
فقر و حاجت از جهان برداشته |
(2257) بحر و کان از بخششاش صاف آمده |
|
داد او از قاف تا قاف آمده |
(2258) در جهان خاک ابر و آب بود |
|
مظهر بخشایش وهاب بود |
(2259) از عطایش بحر و کان در زلزله |
|
سوى جودش قافله بر قافله |
(2260) قبلهى حاجت در و دروازهاش |
|
رفته در عالم به جود آوازهاش |
(2261) هم عجم هم روم هم ترک و عرب |
|
مانده از جود و سخایش در عجب |
(2262) آب حیوان بود و دریاى کرم |
|
زنده گشته هم عرب زو هم عجم |
حاتم: حاتم بن عبد الله طائى مردى است مشهور بجود و کرم که در اوائل اسلام مىزیست، پسر او، عدى بن حاتم از صحابهى حضرت رسول اکرم (ص) و از شیعیان حضرت امیر مومنان على (ع) بود و بسال 67 وفات یافت.[1]
رایت چیزی افراشتن:یعنی کاری را به کمال رساندن.
ابر وآب:یعنی موجب رویش وافزایش امکانات حیاتی بود.
وهاب: بسیار بخشنده، یکى از اسماء و صفات الهى است که در قرآن و حدیث آمده است.
قاف تا قاف:قدما می پنداشتند دور سطح زمین را کوهستانی به نام قاف گرفته است.«ازقاف تا قاف» یعنی از این سر تا آن سر دنیا.
بحر (دریا) و کان: در زبان فارسى مثل است براى کرم و جود، ظاهرا بمناسبت آن که مروارید و جواهر از آنها بدست مىآید.
سوى جودش قافله بر قافله: یعنی کاروانها پیاپی به سوی او می آمدند تا از جود او بهره مند شوند.
آب حیوان بود: یعنی مای? زندگی بود.
( 2255) در زمانهاى پیش خلیفهاى بود که از جود و کرم حاتم طائى را غلام خود کرده بود.( 2256) بیرق جود و بخشش را بلند کرده فقر و بىچارگى را از جهان برداشته بود.( 2257) دریا و معدن از اثر بخشش او نزدیک با تمام شده و عدل و داد او سراسر جهان را گرفته بود.( 2258) در جهان خاکى مظهر ابر و آب بود که همه را سیراب کرده و فیض بخشى مىنمود بلکه مظهر اسم وهاب شده بود.( 2259) دریا و معدن بر اثر جودش متزلزل و قافلههاى فراوان از ارباب حاجت بسوى او روان بودند.( 2260) در خانه او قبله حاجات شده آوازه جودش به اقصى بلاد جهان رسیده.( 2261) عرب و عجم، ترک ورومى از عطاى او در عجب بودند.( 2262) دریاى کرم بود و آب حیات که هم عرب از او زنده شده و هم عجم.
محمدرضا افضلی تحصیل کرده درحوزه معارف، پژوهشگر ونویسنده کتاب معارف مثنوی، سروش آسمانی در4جلد(شرح موضوعی مثنوی)، درمحضر مولانادر6جلد(شرح کامل مثنوی معنوی)، شرح لبّ اللباب مثنوی در2جلد،دانشنامه عزالی در4جلد .... |