مغرور شدنِ مریدانِ محتاج به مدِّعیانِ مزوّر وایشان را شیخ ومحتشم و

واصل پنداشتن ونقل را از نقد فرق نا دانستن وبر بسته را از بر رُسته

در عنوان این قسمت« بربسته» یعنی غیر اصلی وعرضی، و« بر رُسته» یعنی اصیل

محسنان: اشاره به مردان حق است.

میهمان محسنان باید شدن‏:در حدیث است: لا تاکل الا طعام تقى و لا یاکل طعامک الا تقى. (جز طعام مردم پرهیزکار مخور و باید که طعام ترا جز مردم پرهیزکار نخورند.) [1]

در مهمانى رفتن، شرط است که دعوت ستمکاران و مبتدعان و فاسقان و بد کاران را نپذیرند و همچنین است ضیافتى که از روى تکلف و براى خود نمایى و فخر کنند، میزبانى هر گاه مایه‏ى سرور میزبان نشود و منت میهمان نپذیرد و بر وى منت نهد در خور قبول نیست و مایه‏ى خوارى است، این شرطها را محمد غزالى در احیاء العلوم ذکر کرده است.[2] «اگر مهمان شوى مهمان هر کس مشو که حشمت را زیان دارد.»[3] بیت (2275) ناظر بدین نکات است. خاقانى مى‏گوید:

            از ساغر سپهر تهى کیسه مى مخور             وز سفره‏ى جهان سیه کاسه نان مخواه‏

            همت کفیل تست کفاف از کسان مجوى             دریا سبیل تست نم از ناودان مخواه‏

دیوان خاقانى، ص 376

مبا: مخفف (مباد) است که در نفرین و دعاى بد بکار مى‏رود:

            در میان عاشقان عاقل مبا             خاصه اندر عشق این لعلین قبا

دیوان، ب 1949

قِران: بستن و پیوستن دو چیز بیک دیگر، برابر داشتن دو چیز، اجتماع دو ستاره یا بیشتر.

اعمش: کسى که چشمش ضعیف است و پیوسته از آن آب مى‏ریزد.

قحط ده سال: به کنایه، خشکسالى و قحط متوالى و گران.

   ( 2275) براى همین بود که دانایان فرمودند باید مهمان نیکو کاران شد. ( 2276) تو مرید و مهمان کسى هستى که حاصل دسترنج ترا از پست فطرتى از نو مى‏گیرد.( 2277) او خود شجاع نیست چگونه بتو شجاعت مى‏بخشد خود نور ندارد البته بتو نور نخواهد بخشید بلکه تاریکى بتو مى‏دهد.( 2278) کسى که خود قرین نور نیست دیگران چگونه از او روشن مى‏شوند.( 2279) مثل کورى که معالج چشم باشد چه دارویى جز سنگ یشم بچشم مى‏کشد. ( 2280) در حال سختى و فقر حال ما همین است پس هیچ مهمانى بما مغرور نشود.( 2281) اگر قحطى ده ساله در خارج ندیده‏اى چشم خود را باز کن و بما بنگر.