نقمت: کیفر، پادافراه، عذاب.

جان ستان: مخفف جان ستاننده، خدا، مرادف: قابض الارواح.

قهر: ارادهْ حق در فنای مراد ها وآرزوهای بنده است، ودر اینجا قهر الهی در برابر کافران ومنکران است که با کیفر همراه است.

وعید: وحدهْ عذاب را گویند

مرغ از دام جستن: بکنایت، از دست رفتن چیزى با حصول نومیدى مطلق از آن.

ربُّ المنن: یعنی پروردگار لطف ها ومهربانی ها

گردن زدن امید: مجازا تباه کردن و نابود ساختن آرزو.

معلن: آشکارا و واضح.

ساعد را گزان: به کنایه، پشیمان شدن، بیچاره

 مطابق روایت دیگر، کره‏ى ناقه پس از کشتن مادرش بکوهى پناه برد، قوم پیش صالح آمدند و گفتند که ناقه را دریاب که کشته شد و از صالح معذرت خواستند و گفتند که ما ناقه را نکشتیم و بى‏گناهیم، صالح گفت بنگرید مگر کره را دریابید که آن گاه عذاب بشما نرسد، قوم در پى کرده دویدند ولى باو نرسیدند، صالح گفت سه روز مهلت دارید، روز اول رویهاى شما زرد شود و در دوم روز سرخ و در سوم روز سیاه باشد، سپس عذاب در رسد.[1]

 منکدر: تیره و تاریک، مجازا سخت و غم انگیز، صفتى است که مشتقات دیگر آن، مستعمل نیست.

ملحمه: حادثه‏ى بزرگ و صعب، بى‏ملحمه، بى‏جنجال.

در ناامیدی سر زدند: یعنی سر از ناامیدی در آوردند، نا امید شدند.

در دو زانو آمدند: یعنی زانوی غم در بفل گرفتند.

نُبی: یعنی نوی،منظور قرآن است.

جاثمین: یعنی مردگان دمر افتاده، برگرفته است از آیه‏ى شریفه: فَأَخَذَتْهُمُ اَلرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِی دارِهِمْ جاثِمِینَ (پس قوم ثمود را صیحه‏ى آسمانى فرو گرفت وز آن پس همه در بامداد بجاى خود مرده و بر زانو افتاده بودند.)[2]

تعلیم: دراین جا اشاره به هدایت مردان حق است.

( 2547) روز اول دیدند که رنگها زرد شد و از نومیدى آههاى سرد از سینه بر مى‏آوردند.( 2548) روز دوم روى همه سرخ رنگ شده نومیدى بر آنان غلبه کرده راه توبه بسته شد.( 2549) روز سوم روى همه سیاه گردیده و خبرى که حضرت صالح داده بود کاملا بکرسى نشست.( 2550) وقتى قوم همگى ناامید شدند چون شتر زانو بر زمین زدند.( 2551) شرح این زانو زدن را جبرئیل براى حضرت رسول آورده و آن را در ضمن آیه‏اى که در سوره هود است وَ بکلمه جاثمین تعبیر فرموده است ( 2552) آن وقت زانو بزن که دارند تو را تعلیم مى‏کنند و از این قبیل زانو زدن بیمت مى‏دهند. ( 2553) این قوم نصیحت نشنیده و این قدر منتظر قهر الهى ماندند تا قهر الهى رسید و تمام شهر را معدوم نمود.