معنى خلافت حق،

تأثیر صحبت و مراقبه ،

خلیفه: یعنی جانشین پیامبر،به همین دلیل خلفا را نمایندهْ خدای رحمان می دانسته اند. خلیفه، مطابق تعبیر صوفیان کسى است که بصفات مستخلف و آن که خلیفه مى‏گمارد، متصف باشد و بنا بر این خلیفه کردگار، آن کس را گویند که از صفات بشرى رهیده و به اسماء و صفات الهى متحقق شده باشد، تفاوت خلیفه‏ى خدا با خدا از آن جاست که اوصاف قهر و لطف در وجود خلیفه بنحو تعاقب ظاهر مى‏شود و او در حال و آن واحد بود صفت متصف و مظهر دو اسم نتواند بود بر خلاف حق تعالى که نحوه‏ى اتصاف وى بدین صفات منفک و جدا فرض نمى‏شود و او به اعتبار جمعیت ذات در همه حال بصفات قهر و لطف موصوف است.[1]

ادبیر: یعنی ادبار وبد بختی.

شه وشهان: اشاره است به پیران طریقت ومردان کامل که همنشینی با آنها، مس وجود مرید را زر می کند.

ابوبکر: یار وپیشتیبان راستین پیامبر بود وثبات قدم او در تصدیق پیمبر تا بدان جا بود که پس از نزول سوره‏ى روم که در آن بغلبه‏ى رومیان بر مردم ایران اشارت رفته است، با مشرکان مکه بر سر صدق این وعده به پنج یا صد شتر گرو بست، رسول خدا با او در کارها مشورت مى‏فرمود و او را در غار و بوقت هجرت با خود همراه برد، وقتى پیمبر (ص) حدیث معراج را نقل فرمود و ابو جهل بتکذیب برخاست، او گفت پیمبر هرگز بدروغ نمى‏گراید و اگر از معراج سخن رانده است راست مى‏گوید و همچنان است که او فرموده است، بگفته‏ى بعضى او را بواسطه‏ى چنین تصدیق بى‏قید و شرطى، صدیق نامیدند. [2]

پذیرا : یعنی پذیرفتنی.

هیچ پیشه راست شد بی‏آلتی: یعنی آیا هیچ پیشه و کاری بدون ابزار مربوطه، شدنی است؟

آوه: اسم صوتى است که بهنگام شکایت از درد و یا تاسف و حسرت بکار مى‏رود.

لیتنی کنت طبیباً حا‌ذ‌قاً: یعنی ای کاش دست‌آویزی داشتم تا خود را به عیادت او می‏رساندم حال چگونه مجنون باشم و به عیادت لیلی نروم، ای کاش پزشک ماهری بودم

کنت امشی نحو لیلی سابقاً: یعنی و با شتاب و سرعت به سوی لیلی می‏رفتم.

مصاحبت و هم‌نشینی با سعادتمندان و نیک‌بختان حقیقی، حکم کیمیا را دارد. مسِ وجودی انسان در اثر هم‌نشینی با مردان راه حق به زر تبدیل می‏گردد. با یک نگاه مبارک حضرت نبوی به ابوبکر، موجب شد تا او به سعادت بزرگ تصدیق نایل گردد. مرد گفت من چگونه شاه را پذیرا شوم و به خدمتش برسم؟ باید بهانه و دست‌آویزی داشته باشم تا به محضرش بروم. آیا هیچ پیشه و کاری بدون ابزار مربوطه، شدنی است؟ مانند مجنون که از کسی شنید که لیلی مریض شده، گفت ای کاش دست‌آویزی داشتم تا خود را به عیادت او می‏رساندم حال چگونه مجنون باشم و به عیادت لیلی نروم، ای کاش پزشک ماهری بودم و با شتاب و سرعت به سوی لیلی می‏رفتم.