پیر را بگزین و عین راه دان: یعنی بپذیر که پیر راهنما نیست، بلکه خود راه است، وهرچه می گوید بی تردید باید اطاعت کرد. مولانا در دفتر دوم مثنوی می‌گوید:

مولانا مردان کامل و پیوسته به حق را، وجود ازلی و ابدی می‌داند و می‌گوید: کسی که واصل به حق باشد، وجود مادی ندارد که در زمان یا مکان محدود شود؛ از ازل بوده و تا ابد خواهد بود. پیر، دُرّ یتیم و مروارید بسیار گران‌بها و بی‌نظیر است و حریف و نظیر ندارد. پیر همانند شرابِ کهنه است که از شراب تازه، مست کننده‌تر است، اما نه این شراب مادی و این جهانی، بلکه شراب ناب و طهور که از جانب پروردگار است، در این سفر و سیر الی‌الله، بدون انتخاب پیر، قدم مگذار، زیرا که سیر و سلوک معنوی، بسیار آفت‌زا و پُر بیم و خطر است.

 و به گفته حافظ:

 پس پیر، کسى است که منازل سلوک را بقدم مجاهدت پیموده و آفات و عقبه‏هاى هر منزلى را باز یافته و شناخته است بدین جهت او را «راه دان» توان گفت، همچنین او بتمام احوال و مقامات و اوصاف الهى متحقق و متخلق است و سالک، هر گاه بباطن پیر اتصال یابد از طریق (مراقبه‏ى برازخ) هر چه آسان تر و سریع تر موفق بقطع مراحل سلوک تواند گشت، بدین مناسبت عین راه است.

نظیر آن:

            مرا همراه و هم راهست یارم             که روى او مرا ایمان و دین شد

دیوان، ب 7051

تیر ماه: پاییز و مهرگان[1]

در یتیم: مروارید درشت و آب دار که بتنهایى در درون صدف پرورش یابد، مروارید گران بها، مروارید یک دانه، در یکتا.

با انباز نیست: یعنی حریف ونظیر ندارد

من لدن: از سوى خدا،

خمر من لدن: شراب خدایى، مى عشق و معرفت. برگرفته است از آیه‏ى شریفه: «وَ عَلَّمْناهُ مِنْ لَدُنَّا عِلْماً »(و او را از سوى خود دانشى آموختیم.)[2]