سایه: یعنی پناهگاه معنوی وحیطهْ تأثیر مردان حق.

دشمنِ پنهان ستیز: منظور نفس وعلائق این جهانی است. به کنایه شیطان یا نفس بمناسبت آن که از درون وسوسه مى‏کنند و یا آن که اعمال و خواطر زشت را در دیده‏ى راهرو مى‏آرایند و بصورت خیرات و اندیشه‏هاى نیک فرا وى مى‏نمایند.

سبق یابی: یعنی پیش می افتی .

هذا فراق: اشاره دارد به ایهْ :«قَالَ هَذَا فِرَاقُ بَیْنِی وَبَیْنِکَ سَأُنَبِّئُکَ بِتَأْوِیلِ مَا لَمْ تَسْتَطِع عَّلَیْهِ صَبْرًا»:او گفت: «اینک زمان جدایى من و تو فرا رسیده؛ اما بزودى راز آنچه را که نتوانستى در برابر آن صبر کنى، به تو خبر مى‏دهم..[1]

یَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدِیهِمْ :اشاره‌دارد به آیهْ قرآن که خداوند فرمود:«إِنَّ الَّذِینَ یُبَایِعُونَکَ إِنَّمَا یُبَایِعُونَ اللَّهَیَدُ اللَّهِ فَوْقَ أَیْدِیهِمْ فَمَن نَّکَثَ فَإِنَّمَا یَنکُثُ عَلَى نَفْسِهِ وَمَنْ أَوْفَى بِمَا عَاهَدَ عَلَیْهُ اللَّهَ فَسَیُؤْتِیهِ أَجْرًا عَظِیمًا»:کسانى که با تو بیعت مى‏کنند (در حقیّقت) تنها با خدا بیعت مى‏نمایند، و دست خدا بالاى دست آنهاست؛ پس هر کس پیمان‏شکنى کند، تنها به زیان خود پیمان شکسته است؛ و آن کس که نسبت به عهدى که با خدا بسته وفا کند، بزودى پاداش عظیمى به او خواهد داد.[2]

گرفتت پیر: یعنی پیر تو راپذیرفت.

خضری: صفت نسبی است.

کارخضری: یعنی کاری مناسب خضر یا هر مرشد کامل.

( 2978) یا على از تمام طاعات و عبادات تو فقط سایه خاص الهى را انتخاب کن.( 2979) هر کس طاعتى انتخاب کرده و براى خود اسباب نجاتى فراهم کرده.( 2980) ولى تو خویشتن را در سایه عاقل قرار ده تا از دشمن درونى در امان باشى.( 2981) این عمل‏ از همه طاعات سزاوارتر است تا تو از همه پیش باشى.( 2982) وقتى پیر را یافتى چون موسى که تسلیم خضر گردید تو نیز در مقابل او تسلیم شو.( 2983) ولى در مقابل کارهاى خضر بردبار باش تا خضر بتو هذا فِراقُ 18: 78 نگوید و از همراهى با تو سرباز نزند ( 2984) اگر کشتى بشکند یا طفلى کشته شود تو سخن مگو.( 2985) چون خداى دست او را دست خود خوانده پس دست او بالاى دستها است ( 2986) دست حق مى‏کشد و با این کشتن زنده مى‏کند زنده کردن چیست بلکه جان ابدى باو عطا مى‏کند.

مولانا می‌گوید: طاعات و عبادات گوناگون است و هر‌ کسی برای نجات خود به نوعی از آنها پناه می‌برد. اما تو یا علی! سایه آن بنده کامل الهی را اختیار کن، زیرا وصول به این بنده از جمیع طاعاتی که همراه با راهبر الهی نیست، برتر و بهتر است. در سایه چنین انسان والایی می‌توانی از دشمنی‌های پنهان ستیز نفس و علایق این جهانی آزاد شوی. وقتی که پیر کامل تو را برای ارشاد پذیرفت، تسلیم محض او باش، مانند تبعیت موسی از خضر و در برابر همه دستورات آن مرد کامل که خضر زمان و ولی دوران است، صبر کن، تا مبادا به تو بگوید: برو؛ اینک هنگام جدایی بین من و توست. ـ مطابق نقل قرآن در سوره کهف از آیه 78 به بعد، خضر(ع) به موسی(ع)گفته بود که شرط همراهی او این است که موسی به کار او اعتراض نکند؛ و چون موسی(ع) سه بار از این شرط عدول کرد، خضر از او جداشد. مولانا می‌گوید: مرد راه حق همانند خضر، اگر کشتی را شکست و یا طفلی را کشت، تو حق هیچ‌گونه اعتراضی را نداری؛ چون فرصت دیدار و همراهی با انسان کامل را از دست می‌دهی. به علاوه دست انسان کامل، دست خداست‌،و ‌دست خدا بالاتر از دست بندگان است  .

مولانا کار مردان کامل را فعل حق می‌داند و اگر هم مانند خضر کسی را بکشند، در اصل او را دست حق کشته است تا در عالم معنا به زندگی حقیقی برساند و جاودان سازد.

صاحب کتاب بیان السعادة می گوید[3]: «و شرط مرید آنست که حرمت شیخ در دل او موقعى عظیم داشته باشد و بر هیچ کار شیخ البته اعتراض نکند و به افعال شیخ اقتدا نکند، آنچ او را بفرماید آن کند. و هر امرى که شیخ کند علت و سبب آن را نطلبد بل که آنچ امر شیخ باشد بدان مبادرت نماید اگر معنى و فایده‏ى آن را داند یا نداند.»[4] شیخ بعقیده‏ى صوفیان، مظهر خداست، هر امرى که از جانب مظهر سر زند و هر فعلى که در وجود آید آن در حقیقت به ظاهر نسبت دارد زیرا مظهر درین مرتبه، در آن چه ظاهر است یعنى حق تعالى فانى شده و حکم او حکم خداست بر این مقدمه، دست ولى راستین بهنگام بیعت خاص ولوى، همان دست خداست و چنان است که سالک با خدا بیعت مى‏کند و دست در دست حق مى‏نهد.