عصمت: مصون ماندن از گناه با توانا بودن بر انجام آن. و آن در حضرت حق جلّ و على‏ ذاتى است و در انبیا و اولیا و فرشتگان تأثیر قدرت حق است در آنان.

چربیدن: غالب شدن، برتر شدن:

          سجده کردند و بگفتند اى خدیو             گر یکى کرّت ز ما چربید دیو

 928/ د 3

          راى آن کودک بچربید از همه             عقل او پیش مى‏رفت از رمه‏

1536/د 3

نور اصول: نور اصلى، مقابل پرتو نور وحى که به عقیده مولانا و بر طبق داستان، از رسول اکرم (ص) بر عبد اللَّه بن سعد ابى سرح تافته بود.

مرغان خدا: فرشتگان و بخصوص جبرئیل و یا رسول (ص) مقصود است.

صفیر: سوت. آواز

َصدا: پژواک. انعکاس، بازگشت صوت است درکوه یا محیط بسته.

واصف: وصف کننده، تقلید کننده.

واقف: آگاه، دانا.

 ( 3367) اگر در تن شما عصمتى دیده مى‏شود او پرتو عصمت و نتیجه حفظ من است.( 3368) او را از من ببینید تا شیطان بر شما غلبه نکند.( 3369) چنان که آن کاتب وحى حضرت رسول در خود نور حکمت دید. ( 3370) و خویشتن را هم آواز خدا شمرد در صورتى که آن چه مى‏دید صفیرى بود که انعکاس پیدا کرده بود.( 3371) اگر لحن مرغان را تقلید کنى کى بضمیر مرغان واقف خواهى بود. ( 3372) اگر صفیر بلبل را یاد بگیرى چگونه مى‏توانى بدانى که بلبل چه رازهایى با گل مى‏گوید.

مضمون این ابیات خطاب حق تعالى است به آن دو فرشته( هاروت وماروت) که اگر آن شهوتى که در انسان است در شما فرشتگان نهم گناه مى‏کنید و جایى براى ماندنتان در آسمان نمى‏ماند، آسمان حیطه عصمت ربوبى است و زمین خاکى جاى شهوت. شما را که عصمتى است در آن حیطه به سر مى‏برید و عکس عصمت پروردگار بر شما افتاده است چنان که چون زمین جاى ذریّت آدم گردید در معرض تباهى و فساد افتادند و در هر دوران گناه ورزیدند. فرشتگان جسمهاى نورانى‏اند و خیرند مقابل جنّیان که جسمهاى نارى‏اند و شّر. نور فرشتگان عکس نور ایزدى است و میان علما خلاف است در عصمت فرشتگان. بعضى گفته‏اند: چون برابر فرموده‏ى خدا گفته‏اند: «... أَ تَجْعَلُ فِیها مَنْ یُفْسِدُ فِیها...»[1] معصوم نیستند و گروهى دیگر به استناد «... لا یَعْصُونَ اَللَّهَ ما أَمَرَهُمْ...»[2] به عصمت آنان قائلند.

همچنین مولانا می گوید: عصمت و پاکی که در وجود شماست، از بازتاب عصمت حق است و آگاه باشید که مبادا شیطان ملعون بر شما گستاخی کند و بر شما غالب شود. چنان‌که کاتب وحی رسول الله، خیال کرد که آن حکمت و نور، وحی الهی است و غرور و تکبر او را فراگرفت. آن کاتب وحی، خود را هم نوای مرغان الهی، یعنی انبیا و اولیای حق می‌شمرد و با تقلید آواز مرغان روضهْ الهی، خواست دیگران را گمراه کند. در این چند بیت، منظور مولانا این است که اشتغال به الفاظ و اصوات و ظواهر امور مادی، ما را به حقیقت نمی‌رساند. ما فکر می‌کنیم که آن‌چه می‌گوییم حقیقت است، اما فقط پدیده‌ای است از تصورات و زمینه‌های ذهنی خودمان، مانند کری که از روی حرکات لب و دهان، منظور دیگران را حدس می‌زند.لطیفه یی که در ابیات بعدی بدو خواهیم پرداخت.