خُدو انداختن ِخصم در روی امیر المؤمنین علی کرّم الله

وجهه، وانداختن امیر المؤمنین علی شمشیر از دست

غزالى در کیمیاى سعادت ذیل آداب محبت و لزوم حسن خلق می نویسد: «و از این رو بود که على (رض) کافرى را بیفکند تا بکشد. وى آب دهان در روى على پاشید. وى را دست بداشت و نکشت و گفت خشمگین شدم ترسیدم که براى خداى تعالى نکشته باشم.»[1] و در معارف محقق ترمذى نیزچنین آمده است.[2] و در تاریخ الفخرى آمده است: «گفته‏اند على (ع) در یکى از جنگهاى خود مردى را به زمین افکند و بر سینه او نشست تا سرش را جدا کند. مرد بر روى او آب دهان افکند. على (ع) برخاست و او را واگذارد. چون از او پرسیدند چرا برخاستى و از آن پس که توانستى او را کشت وى را وا گذاشتى؟ گفت: او بر روى من خیو افکند و من از آن به خشم آمدم، ترسیدم اگر او را بکشم، خشم و غضب من را در کشتن او دخالتى بود و دوست نداشتم جز براى خدا او را بکشم».[3]

نگاه عاشقان? مولانا به حضرت امیر(ع)

مقام ومنزلت اخلاص

اخلاص: در تعریف آن عبارتهاى گونه‏گون گفته‏اند و خلاصه آن اینکه اخلاص برون کردن خلق است از معاملت با خداى تعالى، چنان که بنده هیچ کارى نکند جز براى خدا. ابو على دقاق گفته است: «اخلاص خود دارى از ملاحظات خلق است» و ابو عثمان گفته است: «اخلاص فراموش کردن رؤیت خلق است به دوام نظر به خالق»[4]

مطهر: پاک، پاکیزه.

دغل: مکر، حیله.

غزا: جنگ با کافران.

خدو: خیو، آب دهن، تُف.

افتخار هر نبى...: در حدیث است که پیمبر (ص) فرمود: «آن که خواهد به آدم بنگرد و علم او، و نوح و تقواى او، و ابراهیم و حلم او، و موسى و هیبت او، و عیسى و عبادت او، به على بنگرد.»[5]. و على (ع) پس از رسول (ص) افضل است از جن و انس.

زدن: افکندن، انداختن.

کاهلى: درنگ کردن، ادامه ندادن.

بى‏محل: نابجا، درجایی که انتظار نمی رفت.

افراشتن: بالا بردن.

اخلاص در عمل را باید از امام علی(ع) یاد بگیری. آن شیر بیشهْ حقیقت را از هر حیله و نیرنگی پاک و منزه بدان. امام علی(ع) در یکی از جنگ‏ها بر پهلوانی غالب و چیره گشت و بی‌درنگ شمشیر از نیام بیرون کشید تا کارش را بسازد، اما آن پهلوان، بر سیمای آن حضرت، آب دهان انداخت؛ بر سیمای بزرگ مردی که مایهْ افتخار پیامبران و سرافرازی اولیاست. بر چهره‌ای تُف انداخت که روی ماه با همهْ بلندی‌اش در برابر آن سیمای نورانی سر تعظیم فرود می‏‏آورد. در این هنگام حضرت بی‌درنگ شمشیر را انداخت و از مبارزه منصرف شد. یل عرب، از این‌که مولا بی‌مناسبت و بی‌هنگام عفو و بخشش نمود، متحیر و شگفت‌زده شد و از مولا پرسید: چرا شمشیر از کف انداختی و در ستیز با من منصرف شدی.