انسان گمشده مولانا در معنا به بزرگی اقیانوس است. انسانی که آرزوی مولانا یافتن اوست دریایی از احساس و عاطفه است. غرق و فنا شدن در وجود چنین انسانی همان پایان و سرانجام متعالی هر خواستن و بودنی است.

 این نان و آب چرخ چو سیل‌ست بی‌وفا

من ماهیم نهنگم عمانم آرزوست 

در مرتبه والاتر برای درک و فهم بزرگی خداوند هم باید بزرگ اندیش و والا بود، باید مصداق راستین معنای انسان بود تا قادر به شناخت و فهم حقیقی خداوند شد. نمی توان از ذات و جوهره انسانی خویش دور گشت و مسیر گمراهی و جهالت را برگزید و با این حال انتظار داشت تا به منزلگه و مقصود مطلوب رسید. خداوند متعال خود در آیه 19 شوره شریفه الحشر می فرمایند که:

وَلَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنسَاهُمْ أَنفُسَهُمْ أُوْلَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ

 و همچون کسانی که خدا را فراموش کردند و خدا نیز آنها را به خود فراموشی گرفتار کرد نباشید، و آنها فاسق و گنهکارند.

همچنین این حدیث را بسیار شنیده ایم که: "من عرف نفسه فقد عرف ربّه" که می توان آن را اینگونه معنا کرد که کسی که خود را بشناسد خدا را هم می‌شناسد. مولانا در کلام خویش ظریف و زیبا به همین نکته اشاره دارد که شرط خداشناسی خود شناسی است و خود چیزی نیست مگر همان مفهوم انسان که خداوند در وجود همه انسان ها فارغ از هر گونه تبعیض دستیابی به درجات متفاوتی از این بزرگی را میسر و ممکن نموده است. دستیابی به انسانی اینچنین ، تنها نیازمند غور و جستجوی اگاهانه در خویش و شناخت ابعاد و جوانب گوناگونی است که در این وجود به امانت گذاشته شده است. انسان پالایش نیافته و تفکر پرداخت نشده همانی می شود که مولانا از دست و زبان آنان در رنج است و از حضورشان در فغان و فریاد است. آن انسانی که آرزوی مولانا پیدا کردن اوست همان انسانی است که خداوند امکان رسیدن به مرتبه و جایگاه والایش را وعده داده است. انسانی که با اهتمام خویش و توسل به اندیشه و خرد خود قادر به تحقق این وعده الهی است.

درپایان این بخش ازسخن از زبان زنده یاد مرحوم دکتر علی شریعتی از خداوند متعال خاضعانه می خواهیم که:

-          خدایا : « مسئولیت های شیعه بودن » را که علی واربودن

 و علی وارزیستن و علی وار پرستیدن و علی واراندیشیدن و علی وار

جهاد کردن و علی وارکارکردن و علی وارسخن گفتن و

علی وار سکوت کردن و علی وارمردن است است را تا آنجا که

درتوان این بنده ناتوان توست ، همواره فرایادم آر.

-          خدایا : مرا از نکبت دوستی ها و دشمنی های ارواح حقیر در پناه

روح های پرشکوهی چون « علی (ع) » پاک گردان .

-          خدایا : « جامعه » ام را ازبیماری معنویت زدگی شفا بخش

 تا به زندگی و واقعیت بازگردد و مرا از ابتذال زندگی

و بیماری واقعیت زدگی نجات بخش تا به آزادی عرفانی

و کمال معنوی برسم .

v     خدایا : به مذهبی ها بفهمان که مذهب اگرپیش از مرگ

به کار نیاید پس از مرگ به هیچ کار نخواهدآمد .

v     خدایا : رحمتی کن تا ایمان ، نام و نان برایم نیاورد .

قوتم بخش تا نانم و حتی نامم را در خطرایمانم افکنم .

 تا از آنها باشم که پول دنیا را می گیرند و برای دین کار می کنند

نه آنها که پول دین را می گیرند و برای دنیا کار می کنند .