توفیق و تعلیم دعا:
رو کردن به سوی حق و خواندن او از اثر لطیف و عنایت خود اوست:
این دعا هم بخشش و تعلیم توست |
|
گرنه در گلخن، گلستان از چه رُست؟ |
(دفتر دوم، 2449)
دعا با اذن و امر حق صورت میپذیرد و هم خود اجابت میکند.
این دعا تو امر کردی ز ابتدا |
|
ورنه خاکی را چه زهره این بدی؟ |
چون دعامان امر کردی ای عجاب |
|
این دعای خویش را کن مستجاب |
(دفتر ششم، 20-2319)
هم از اوّل تو دهی میل دعا |
|
تو دهی آخر دعاها را جزا |
جز تو پیش کی برآرد بنده دست |
|
هم دعا ا زتو اجابت از تو است |
(دفتر چهارم، 500-3499)
درجای دیگرمولانا از عنصر نیایش و دعا به یاری و کمک خداوند تعبیر می کنه:
چون خدا خواهد که مان یاری کند
میل مان را جانب زاری کند
ای خدا زاری ز تو مرهم ز تو
هم دعا از تو اجابت هم ز تو
مولانا فقدان عنصرنیایش را یه جورغم و اندوه می دونه و رویکرد نیایش را رهایی آدمی از درد ورنج های روحی و روانی می داند.
هرکه را خواهی زغم خسته کنی
راه زاری بر دلش بسته کنی
وان که خواهی از بلایش واخری
جان اورا در تضرع آوری
و خوشا به حال سالکی که مورد لطف و مهر ورزی حضرت دوست واقع شود، و البته محبت و
کشش وعشق به دوست را هم باید از خود ِاو خواست.
و در ادامه تأکید میکند که گاهی دعاهای نابجا و اصرارهای غلط ممکن است خداوند را به خشم آورد، پس باید همواره و در آغاز علاوه بر درخواست توفیق دعا، طلب درست و دعای مناسب را نیز از خداوند درخواست کرد، آن گونه که به حضرت آدم تعلیم کرد.
این دعا گر خشم افزاید تو را |
|
تو دعا تعلیم فرما مهترا |
آنچنان کآدم بیفتاد از بهشت |
|
رجعتش دادی که رست از دیو زشت |
(دفتر دوم، 7-2506)
دعای مؤثر و کلمات پاک را باید خدا به بنده تلقین و القا فرماید:
یاد ده ما را سخنهای دقیق |
|
که تو را رحم آورد آن، ای رفیق |
هم دعا از تو اجابت هم ز تو |
|
ایمنی از تو مهابت هم ز تو |
گر خطا گفتیم اصلاحش تو کن |
|
مصلحی تو ای تو سلطان سخن |
کیمیا داری که تبدیلش کنی |
|
گرچه جوی خون بود نیلش کنی |
(دفتر دوم، 4-691)
محمدرضا افضلی تحصیل کرده درحوزه معارف، پژوهشگر ونویسنده کتاب معارف مثنوی، سروش آسمانی در4جلد(شرح موضوعی مثنوی)، درمحضر مولانادر6جلد(شرح کامل مثنوی معنوی)، شرح لبّ اللباب مثنوی در2جلد،دانشنامه عزالی در4جلد .... |