خُلد: جاویدانى، بهشت جاودان.

لا یَستَوِى: برگرفته است از آیه «لا یَسْتَوِی أَصْحابُ اَلنَّارِ وَ أَصْحابُ اَلْجَنَّةِ أَصْحابُ اَلْجَنَّةِ هُمُ اَلْفائِزُونَ:» یکسان نیستند مردم دوزخ و مردم بهشت و مردم بهشت رستگاران‏اند».[1]

 گَنده پیر: سالخورده، کنایه از این جهان است.

شاه خبیر: یعنی پروردگار

 زاریدن: گریستن با آواز.

لئیم: پست، بد، بد کار.

جنایت جو: طالب جنایت، خواهان گناه.

لواى جرم افراشتن: کنایه از آشکارا گناه کردن.

هم سخن دیدن: هنگامى که بنده به نماز یا ذکر مشغول است هم سخن خداست.

 ( 333) گفت هر چند این جزاى کار تو است که با ما بطورى که باید وفادار نیستى‏. ( 334) و از بهشت فرار کرده بدوزخ مى‏روى و غافلى از اینکه دوزخیان و اهل بهشت با هم مساوى نخواهند شد. ( 335) این سزاى کسى است که از شاه دل آگاه گریخته نزد پیر فرتوتى برود. ( 336) باز پر خود را بدست شاه مى‏مالید و با زبان بى‏زبانى مى‏گفت من گناه کردم‏. ( 337) باز گفت اى شاه پشیمان شدم و توبه کرده تازه مسلمان شدم‏.( 338) ولى اگر تو پادشاه کریم جز نیکان را نپذیرى بدان پیش چه کسى ناله و زارى کنند. ( 339) لطف شاه جان را جرى مى‏سازد که بفکر گناه بیفتد زیرا که شاه هر زشتى را نیکو مى‏سازد. ( 340) برو و زشت کارى نکن که این کار باعث مى‏شود تا نیکو کارى ما هم بنظر آن زیبا زشت جلوه کند. ( 341) خدمت و اطاعت خود را شایسته تصور کردى و از آن جهت پرچم جرم و گناه بر افراشتى‏. ( 342) اگر چه شاه با تو در یک جا بر زمین مى‏نشیند ولى‏ خویشتن بشناس وبا ادب در محضر حق قرار بگیر.( 343) بتو دستور دادند که ذکر گویى و دعا کنى و از دعائیکه مى‏کردى غرور در دلت پیدا شد. ( 344) خود را با خدا هم سخن دیدى اى بسا اشخاص که این گمان او را از حق دور مى‏کند.

انسان اگر در بینش توحیدی صداقت و وفا‌داری نشان ندهد، دچار گرفتاری‌های این جهانی خواهد شد و اگر از ارزش‌های توحیدی روی گردان شود در حقیقت گریزان شدن از بهشتِ معرفت و روی آوردن به دوزخ است. مولانا می‏گوید: تو چگونه از بهشت معرفت حق به سوی دنیای مادی می‏گریزی؟ انسان بریده از معنویت و خدا، همانند آن بازی است که در دستان گنده‌پیر دنیا اسیر گشته و دنیا همه شأنیت و شخصیت او را متلاشی کرده است.

مولانا در این حالت بهترین راه را بیداری و بازگشت به شاه خبیر می‏داند که همواره سایهْ لطفش بر سر بندگانش هست. لذا می‏گوید: انسان گناه می‏کند و پروردگار توبهْ او را می‏پذیرد و بدی‌هایش را به نیکی مبدل می‏سازد. این مطلب اشاره‏ای است به آیه شریفهْ: «إِلَّا مَن تَابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ عَمَلًا صَالِحًا فَأُوْلَئِکَ یُبَدِّلُ اللَّهُ سَیِّئَاتِهِمْ حَسَنَاتٍ وَکَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَّحِیمًا»:مگر کسانى که توبه کنند و ایمان آورند و عمل صالح انجام دهند، که خداوند گناهان آنان را به حسنات مبدّل مى‏کند؛ و خداوند همواره آمرزنده و مهربان بوده است![2] مولانا می‏گوید: چه بسا یک چنین لطفی از جانب پروردگار موجب شده است، تا انسان، کم ظرفیت و جنایت‌جو شوند. به همین جهت مولانا توصیه می‏کند که بنده باید ادب را مراعات نماید و مغرور نگردد. بینش توحیدی اقتضا می‏کند که سالک حتی به اعمال خوب خود هم متّکی نباشد، زیرا ممکن است در پیش‌گاه پروردگار، نیکی‌های ما زشت جلوه نماید بعد می‏گوید: پروردگار ما را به عبادت و ذکر و دعا فرمان داده است و این فرمان چنان ما را مغرور کرده که خود را «هم سخن با خدا» دیده‌ایم و نمی‏دانیم که همین گمان، ما را از او جدا می‏کند. این نشان دهنده طغیان آدمى است که بر اثر قدرتى که خدایش بخشیده، خود را به چیزى مى‏شمارد که «کَلاَّ إِنَّ اَلْإِنْسانَ لَیَطْغى‏ أَنْ رَآهُ اِسْتَغْنى‏»:چنین نیست (که شما مى‏پندارید) به یقین انسان طغیان مى‏کند،از اینکه خود را بى‏نیاز ببیند![3] .