با برادریِ خدایی است که [درخت] برادری به بار می نشیند . [امام علی علیه السلام]
عرشیات
شرح وتفسیر مثنوی دفتر دوم (58)
سه شنبه 93 مهر 1 , ساعت 9:54 عصر  

( 454)لیک بیگار تن پر استخوان

 

بر دل عیسی منه تو هر زمان

( 455)همچو آن ابله که اندر داستان

 

ذکر او کردیم بهر راستان

( 456)زندگی تن مجو از عیسی‌ات

 

کام فرعونی مخواه از موسیات

( 457)بر دل خود کم نه اندیشه‌ْ معاش

 

عیش کم ناید تو بر درگاه باش

( 458)این بدن خرگاه آمد روح را

 

یا مثال کشتی‌ای مر نوح را

( 459)تُُرک چون باشد بیابد خرگهی

 

خاصه چون باشد عزیز درگهی

بیگار: کار بى‏اجرت و بیگار تن. در اینجا به معنى رنج جسم است. (با پرورش جسم روح را میازار).

تن پر استخوان: تنى که در او عشق الهى نیست.

          سینه خالى ز مهر گل رخان             کهنه انبانى بود پر استخوان‏

(شیخ بهایى، نان و حلوا، ص 5)

اندیشه معاش: تشویش گذران زندگى. (در فکر گذران زندگى مباش: غم روزى مخور).

بر درگاه بودن: کنایه از به یاد خدا بودن، در عبادت و ذکر خدا به سر بردن.

تُرک: استعاره از روح.

خرگه: خرگاه. خیمه، جاى آسایش، سراپرده ؛ یعنی روح زمانی محدود در بدن می‌ماند، هم‌چون امیری که برای محافظت خرگاه بر‌‌پا می‌کند.

( 454) ولى بیگارى تن را هر دم بعهده عیسى نگذار. ( 455) مثل آن ابلهى که در داستان ذکر کردیم چیزى که مربوط بنجات تو نیست از عیسى طلب نکن‏. ( 456) از عیسى خود زندگى تن مخواه و از موسى خود هواهاى فرعونى طلب نکن‏. ( 457 )کم از اندیشه معاش بر دل خود بار سنگین درست کن تو در درگاه باش و نترس لوازم عیش تو کم نخواهد شد. ( 458) این بدن جاى آرامش روح است یا مثل کشتى است براى نوح‏. ( 459) وقتى او آرامگاهى داشته باشد چگونه بفکر او نخواهد بود بخصوص اگر عزیز درگاهى باشد.

و مواظب باش که با زحمت بی‌مزد و بی‌فایده برای زندگی بر دل عیسای روح بار تحمیلی قرار ندهی‌ که او را غمگین می‌کند، زیرا پرداختن به جسم مادی، روح را به زنجیر‌های گران وابستگی و تیرگی این جهانی گرفتار می‌سازد. از عیسای روحت زندگی و عیش جسمانی تقاضا مکن و از موسای درونت خواسته‌های فرعونی مخواه. (موسی و فرعون اشاره‌‌ای است به تقابل جنبه‌های روحانی و نفسانی درون انسان که دائماً در حال کشمکش و جدال‌اند و در مقابل یک‌دیگر حرکت می‌کنند) مولانا می‌گوید‌: این‌قدر در اند‌یشه معاش نباش و دل بدان مسپار! زیرا مایه زندگی و معاش کا‌ستی نمی‌گیرد؛ تو فقط ملازم درگاه حق باش. اشاره‌ای است به آیه شریفه که می‌فرماید: «وَأْمُرْ أَهْلَکَ بِالصَّلَاةِ وَاصْطَبِرْ عَلَیْهَا لَا نَسْأَلُکَ رِزْقًا نَّحْنُ نَرْزُقُکَ وَالْعَاقِبَةُ لِلتَّقْوَى »: خانواده‌ات را به نماز فرمان ده و خود نیز بر نماز و ذکرحق شکیبا باش؛ ما از تو روزی کسی را نمی‌خواهیم‌، بلکه ما به تو روزی می‌دهیم و فرجام‌نیک برای پرهیزکارن است. [1]



[1] - سوره طه آیه 132


نوشته شده توسط محمدرضا افضلی | نظرات دیگران [ نظر] 
درباره وبلاگ

عرشیات

محمدرضا افضلی
تحصیل کرده درحوزه معارف، پژوهشگر ونویسنده کتاب معارف مثنوی، سروش آسمانی در4جلد(شرح موضوعی مثنوی)، درمحضر مولانادر6جلد(شرح کامل مثنوی معنوی)، شرح لبّ اللباب مثنوی در2جلد،دانشنامه عزالی در4جلد ....
اوقات شرعی
فهرست اصلی
بازدید امروز: 116 بازدید
بازدید دیروز: 678 بازدید
بازدید کل: 1401228 بازدید

شناسنامه
صفحه نخست
پست الکترونیک
پارسی بلاگ
فهرست موضوعی یادداشت ها
دین . عرفان . مثنوی .
نوشته های پیشین

اردیبهشت 92
خرداد 92
تیر 92
مرداد 92
شهریور 92
مهر 92
آبان 92
آذر 92
دی 92
بهمن 92
اسفند 92
فروردین 93
اردیبهشت 93
خرداد 93
تیر 93
مرداد 93
شهریور 93
مهر 93
آبان 93
آذر 93
دی 93
بهمن 93
اسفند 93
فروردین 94
اردیبهشت 94
خرداد 94
تیر 94
مرداد 94
شهریور 94
مهر 94
آبان 94
آذر 94
دی 94
بهمن 94
اسفند 94
فروردین 95
اردیبهشت 95
خرداد 95
تیر 95
مرداد 95
شهریور 95
لوگوی وبلاگ من

عرشیات
لینک دوستان من

معماری نوین
اشتراک در خبرنامه

 
لیست کل یادداشت های این وبلاگ

شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(222)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(221)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(220)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(219)
شرح وتفسیر مثنوی دفتر سوم درس(218)
[عناوین آرشیوشده]