دوم بار در سخن کشیدن سایل آن بزرگ را تا حال او معلوم‏تر گردد

 در اصل عاقل و فرزانه‌ام

 طالب: پرسنده، مشورت خواهنده.

سواره برنی: همان هشیار دیوانه‌نماست که مانند کودکان سوار چوبی شده بود.

یک نفس: لحظه‏اى، دمى.

توسن: سرکش.

راز دل: آن چه قصد اصلى پرسش کننده بود. چه، او را گفته بودند این مجنون‏نما خردمندى فرزانه است و او مى‏خواست راز دیوانه نشان دادن را از او بپرسد.

برون شو کردن: مخلص یافتن. مجازاً سخن را به راهى دیگر بردن.

لاغ: ظرافت، هزل. در لاغ کشیدن: گفتار هزل به میان آوردن.

گفت سه گونه زن‏اند اندر جهان:اشاره به این حدیث است که مى‏فرماید: «النساء ثلاثة واحدة لک و واحدة علیک و واحدة لک و علیک و اما التی لک فهی المرأة البکر فقلبها و حبها لک و اما التی علیک فالمتزوجة ذات ولد تاکل مالک و تبکى على الزوج الاول و اما التی لک و علیک المتزوجة التی لا ولد لها فان کنت لها خیراً من الاول فهی لک و الا فهی علیک»[1]

گنج روان: در لغت گنج قارون، لیکن در تداول آن چه مایه عشرت و شادمانى است.

          خوش بود لب آب و گل و سبزه و نسرین             افسوس که آن گنج روان رهگذرى بود

(حافظ)

کل تو راست: از هر جهت مطیع توست. همه توجه او به توست.

تا ابد بر نخاستن: کنایه از مردن، و ممکن است چنان که نیکلسون نوشته است در آن اشاره باشد به کسانى که مردان خدا را مى‏رنجانند، و مستوجب قهر الهى مى‏گردند.

خاص: را مى‏توان مضاف إلیه گرفت (بکر گزیده)، و مى‏توان قید فعل باشد (بکر خاص تو است).

عیال: بیشتر به معنى همسر به کار رود:

عیال با ولد: زنى که از شوى پیشین فرزندى دارد.

( 2408) شخصى که طالب مشورت بود بهلول را مخاطب نموده گفت اى سوار یک دم اسب خود را باین طرف بران‏ ( 2409) بهلول بطرف او آمده گفت هر چیز مى‏خواهى زودتر بگو که اسب من بسى سرکش و تند خو است‏ ( 2410) تا اسب بتو لگد نزده زودتر بطور واضح بگو ببینم چه مى‏گویى‏ ( 2411) مرد دید که مجال راز گفتن نیست لذا از گفتن مهم خود صرف نظر نموده بى‏ربط گویى آغاز کرد. ( 2412) گفت من مى‏خواهم زنى در این کوچه بگیرم کسى که مناسب حال من باشد کیست؟. ( 2413) بهلول گفت در عالم سه قسم زن هست که دو قسم آنها رنج و یک قسم دیگر گنج است. ( 2414) این یکى را اگر بخواهى همگى براى تو است و دومى نیمى براى تو و نیمى براى دیگرى است‏. ( 2415) و سومى هیچ براى تو نیست حالا که شنیدى دور شو که من رفتم‏. ( 2416) دور شو تا اسبم بتو لگد نزند و چنان بیفتى که تا ابد بر نخیزى‏. ( 2417) شیخ بهلول اسب نیى خود را میان کودکان راند ولى آن شخص باز او را صدا زده‏. ( 2418) گفت آخر بیا تفسیر اینکه گفتى بگو که این سه قسم زن کدامند. ( 2419) بهلول اسب خود را بطرف او رانده گفت زن با کره همگى براى تو است و تو با وجود او غمى ندارى‏. ( 2420) و آن که نیمى براى تو است زن بیوه است و آن که هیچ براى تو نیست زن بیوه بچه دار است‏. ( 2421) وقتى از شوهر اولیش بچه داشته باشد تمام محبت و تمام خاطرش‏ متوجه او است‏.