( 2711)گفت امیر ای راهزن حجت مگو |
|
مر تو را ره نیست در من ره مجو |
( 2712)رهزنی و من غریب و تاجرم |
|
هر لباساتی که آری کی خرم |
( 2713)گِرد رخت من مگرد از کافری |
|
تو نهای رخت کسی را مشتری |
( 2714)مشتری نبود کسی را راهزن |
|
ور نماید مشتری مکر است و فن |
( 2715)تا چه دارد این حسود اندر کدو |
|
ای خدا فریاد ما را زین عدو |
( 2716)گر یکی فصلی دگر در من دمد |
|
در رباید از من این رهزن نمد |
عُنف: درشتى، عصبانیت.
ای رهزن حجّت مگو: یعنی ای دزد استدلال تو فایدهای ندارد.
تاجر: یعنی فریب نمیخورم.
لِباسات: تلبیسها و حقهبازیها، مؤلف غیاث اللّغات آن را تملّق و چاپلوسى معنى کرده و پیداست که این معنى را از همین بیت گرفته است. گویا «لباسات» در اینجا مرادف فریب و اشتباه کارى است. و به قرینه خریدن و مشترى به معنى لباسها نیز ایهام دارد.
گِرد رخت گردیدن: رخت و کالا را برانداز کردن براى خریدارى. کنایت از پى فریب بودن. یعنی به فکر گمراه کردن من نباش، تو مشتری نیستی و من میدانم که دزدی.
کافرى: ستمکارى، بىرحمى.
چه در کدو داشتن: ظرفی مثل کشکول است که در آن اشیای ضروری را مینهادهاند و ظاهراً برای ساختن آن از نوعی کدو استفاده میکردهاند.
چه در کدو دارد؟: یعنی چه حقهای زیر سر اوست.
این حسود: شیطان است .
نمد: نوعى فرش یا بالا پوش که از پشم زده گوسفند آماده مىکردند.
نمد ربودن: کنایه از فریفتن، گمراه ساختن، یعنی همه چیز مرا میبرد و حاصل سالها عبادتم را میدزدد یا بر باد میدهد.
( 2711) معاویه گفت اى راه زن احتجاج مکن تو بمن راه ندارى بىخود زحمت راه یابى بخود مده. ( 2712) تو راه زنى و من تاجر غریبى هستم هر لباسى بیاورى نخواهم خرید. ( 2713) از کفر خود بگرد رخت من مگرد که تو مشترى رخت من نیستى. ( 2714) دزد مشترى کسى نخواهد شد اگر خود را بصورت مشترى مىنماید مکر است و حیله. ( 2715) بار الها معلوم نیست این حسود چه مکرى اندیشیده تو بفریاد ما برس. ( 2716) اگر این راه زن فصل دیگرى با من صحبت کند جامه مرا خواهد ربود.
معاویه با خشم و عصبانیت پاسخ شیطان را این چنین میدهد: «ای رهزنِ دزد استدلال تو فایدهای ندارد. فریب نمیخورم، وتلبیسها و حقهبازیهای تو را خریدار نیستم،به فکر گمراه کردن من نباش، تو مشتری نیستی و من میدانم که دزدی، تو حسودی ،من می دانم چه در کشکول داری و چه حقهای زیر سر توست. خدایا اگر شیطان یک نفس دیگر در من بدمد، همه چیز مرا میبرد و حاصل سالها عبادتم را میدزدد یا بر باد میدهد.
محمدرضا افضلی تحصیل کرده درحوزه معارف، پژوهشگر ونویسنده کتاب معارف مثنوی، سروش آسمانی در4جلد(شرح موضوعی مثنوی)، درمحضر مولانادر6جلد(شرح کامل مثنوی معنوی)، شرح لبّ اللباب مثنوی در2جلد،دانشنامه عزالی در4جلد .... |