مقایسه مستی شهوت و مستی عشق حق

 خوردى: خوردى خوراک.

بى‏گزند: بى‏گزند را مى‏توان صفت «خورد» گرفت: خوردنى نیکو و سالم. و مى‏توان قید «دویدن بز». (آسوده براى خوردن بر کوه مى‏دوید).

حکم آسمان: قضا و پیش آمد.

بالوعه: گودالى که در آن آب آلوده را ریزند. چاه فاضلاب. (شهوت چنان دیده او را مى‏بندد که فاصله دو کوه را اندک مى‏بیند).

بى‏امان: که ایمنى در آن نیست. ناامن. خطرناک.

پناه: کنایه از کوه. (کوهى را که پناهگاهش مى‏دانست موجب کشته شدنش گردید).

شسته: یعنی نشسته.

انتظار: (مصدر مبنى از براى فاعل) منتظر.

( 808) بز کوهى در کوه بلند پى خوراکى مى‏دود. ( 809) براى چریدن علف مى‏رود ولى ناگاه بازى دیگرى از حکم آسمان مى‏بیند. ( 810) چشمش در کوه مقابل بماده بزى مى‏افتد. ( 811) از دیدن او مست شده چشمش تاریک گردیده بى‏مهابا از این کوه براى رسیدن بکوه مقابل جستن مى‏کند. ( 812) از اثر مستى کوه مقابل را چنان نزدیک مى‏بیند که تصور مى‏کند مسافت بقدر دویدن گرد چاه و جاى فاضل آب چاه خانه است‏. ( 813) هزاران متر بر اثر مستى باندازه دو متر در نظرش جلوه مى‏کند تا مایل بجستن مى‏گردد. ( 814) وقتى جستن مى‏کند بدره میان دو کوه مى‏افتد. ( 815) این بز از دست صیادان بکوه فرار کرده و خود پناهش که کوه بوده خونش را مى‏ریزد. ( 816) صیاد در میان دره دو کوه بانتظار همین قضایا نشسته‏. ( 817) صید بز کوهى غالباً از این قبیل است و گرنه بز زیرک و چالاک و با احتیاط است و صیدش ممکن نیست‏.

مولانا در این ابیات، حالت هاروت و ماروت را به بز کوهی تشبیه می‌کند که با دیدن بز ماده چگونه خود را به خطر می‌اندازد. مناسبت تشبیه در این است که هاروت و ماروت نیز اسیر یک زن شدند. مولانا می‌گوید: برای بز کوهی عاشق، پریدن از این کوه‌به‌کوه دیگر، مثل جست وخیز در اطراف بالوعه (چاه فاضلاب‌) است و فاصله کمی به نظرش می‌آید. هاروت و ماروت هم خود را در پناه عصمت ملکوت می‌دیدند، اما امتحان حق این پناه را از آنها گرفت.